“Қутадғу билиг”даги сиёсий-ҳуқуқий ғоялар

"Қутадғу билиг" асари XI асрда Юсуф Хос Ҳожиб томонидан ёзилган бўлиб, сиёсий-ҳуқуқий, ахлоқий ва дидактик мавзуларни қамраб олади. Асарда давлат бошқаруви, адолат, жамиятдаги турли табақаларнинг ўрни ва ахлоқий меъёрлар каби масалалар кўриб чиқилади. Асар туркий тилда ёзилган бўлиб, ўз даврининг муҳим манбаси ҳисобланади.

Asosiy mavzular

Давлат бошқаруви: Асарда давлатни бошқариш тамойиллари, ҳукмдорнинг вазифалари ва халқ билан муносабати ёритилади. Ҳукмдор адолатли, билимли ва оқил бўлиши кераклиги таъкидланади.
Адолат: Адолат асарда энг муҳим ғоялардан бири сифатида кўрилади. Ҳукмдор адолатли бўлиши, қонунлар адолат асосида чиқарилиши ва ижро этилиши лозимлиги уқтирилади.
Жамият табақалари: Асарда жамиятдаги турли табақаларнинг (амалдорлар, савдогарлар, деҳқонлар ва бошқалар) ўрни ва вазифалари белгилаб берилади. Уларнинг ўзаро муносабатлари ва бурчлари ҳақида маълумотлар берилади.
Ахлоқ: Асарда инсоннинг ахлоқий фазилатлари, хусусан, ростгўйлик, камтарлик, билимдонлик ва қаноат кабилар муҳим аҳамиятга эга эканлиги таъкидланади.
Вазирлар ва амалдорлар: Асарда вазирлар ва амалдорлар қандай фазилатларга эга бўлиши лозимлиги ҳақида фикрлар берилган. Уларнинг ишончли, билимли, уқувли ва доно бўлиши кераклиги таъкидланади.
Элчилик: Элчиликнинг аҳамияти ва элчи қандай фазилатларга эга бўлиши кераклиги, хусусан, билимдонлик, босиқлик, хотиржамлик, чечанлик ва тадбиркорлик кабилар ҳақида маълумотлар келтирилган.