Янги ахборот технологиялари ютуқларини иқтисодий масалаларни ечишга қўллаш
Ushbu kitob iqtisodiy masalalarni yechishda yangi axborot texnologiyalari yutuqlaridan foydalanishga bag‘ishlangan. Unda ishlab chiqarishni optimallashtirish, loyihalash, boshqarish va bashorat qilish kabi inson faoliyatining ko‘plab amaliy masalalarini yechish usullari ko'rsatilgan. Chiziqli dasturlash masalalarini Excel va MathCAD dasturlari yordamida yechish algoritmlari keltirilgan va mustaqil bajarish uchun topshiriq variantlari berilgan.
Asosiy mavzular
- Optimallashtirish masalalari. Asosiy tushunchalar. Chiziqli dasturlash masalasi: Optimal masalalarning asosiy tushunchalari, maqsad funksiyalari, cheklovlar va chegaraviy shartlar haqida ma’lumot beriladi. Chiziqli dasturlash masalasining mohiyati, iqtisodiyotga tegishli optimal masalalarning chiziqli tenglama va tengsizliklar sistemasi orqali ifodalanishi tushuntiriladi.
- Chiziqli dasturlash masalasining matematik qo'yilishi: Matematik dasturlash masalasining ta'rifi, o'lchovli to'plamlar, koordinatalar va cheklanishlar orqali ifodalanishi, maqsad funksiyasi va mumkin bo'lgan yechimlar to'plami haqida ma'lumot beriladi.
- Chiziqli dasturlash masalasini grafik usulda yechish: Chiziqli dasturlash masalasini grafik usulda yechishning asosiy tamoyillari, jumladan, ikki o'zgaruvchili masalalarni grafik usulda yechish, yechimlar sohasini aniqlash, maqsad funksiyasining minimum va maksimum qiymatlarini topish kabi bosqichlar ko'rib chiqiladi.
- Transport masalasi. Muvazantlashgan transport masalasi: Transport masalasining mohiyati, ta'minlovchi va iste'molchilar o'rtasidagi optimal yuk tashish rejasini tuzish, xarajatlarni minimallashtirish, muvozanatlashgan transport masalasining matematik modeli va uni yechish usullari haqida ma'lumot beriladi.
- Muvazantlashmagan transport masalasi: Muvazantlashmagan transport masalalarining xususiyatlari, ularni muvozanatlashgan holatga keltirish usullari, soxta ta'minlovchi yoki iste'molchi kiritish orqali masalani yechishga tayyorlash va optimal yechimni topish usullari keltiriladi.
- Chiziqli dasturlash masalasini Excel dasturi vositasida yechish texnologiyasi: Excel dasturining "Poisk resheniya" (Yechimni izlash) funksiyasi yordamida chiziqli dasturlash masalalarini yechish bosqichlari, maqsad funksiyasini kiritish, cheklovlarni belgilash, yechimni topish va natijalarni tahlil qilish kabi amaliy ko'rsatmalar beriladi.
- Chiziqli dasturlash masalasini Mathcad dasturi vositasida yechish texnologiyasi: Mathcad dasturi yordamida chiziqli dasturlash masalalarini yechish usullari, "Maximize" va "Minimize" funksiyalaridan foydalanish, matematik modelni massiv-matritsa shaklida ifodalash va optimal yechimni topish algoritmlari ko'rsatiladi.