Мадраса Ибрахима Тамгачхана в Самарканде:вакфные документы и их интерпретация по археологическим данным

Ushbu hujjat Samarqanddagi madrasalar faoliyatini va ularning iqtisodiy ta'minotini XI asrda, Qoraxoniylar davrida yorituvchi ikki muhim vaqf hujjatining tahlilidir. Unda vaqf mulklarini boshqarish, xodimlar va talabalarning maoshlari, madrasaning kundalik xarajatlari kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Hujjatlar o'sha davrdagi Samarqandning ijtimoiy-iqtisodiy hayoti, madaniy muhiti va ta'lim tizimi haqida qimmatli ma'lumotlar beradi. Tadqiqot shuningdek, vaqf hujjatlarining tarixshunoslikdagi ahamiyatini va ularni o'rganishda arxeologik ma'lumotlardan foydalanish zarurligini ta'kidlaydi.

Asosiy mavzular

• Vaqf hujjatlari: Vaqf hujjatlarining mazmuni, tuzilishi, undagi shartlar va qoidalar tahlil qilinadi. Vaqf mulklarining ro'yxati, ularning joylashuvi va madrasaga keltiradigan daromadi aniqlanadi.
• Ijtimoiy-iqtisodiy hayot: XI asrdagi Samarqandning iqtisodiy ahvoli, pul tizimi, xodimlarning maoshlari va turmush darajasi haqida ma'lumot beriladi. Madrasa talabalarining stipendiyalari va ularning taqsimlanishi ko'rib chiqiladi.
• Madaniy muhit va ta'lim: Madrasalarning ta'lim jarayonlari, o'qitiladigan fanlar, o'qituvchilarning roli va talabalarning ahvoli yoritiladi. Madrasaning kutubxonasi, o'quv xonalari va boshqa infratuzilmalari haqida ma'lumot beriladi.
• Tarixshunoslik ahamiyati: Vaqf hujjatlarining tarixiy manba sifatidagi ahamiyati, ularni o'rganishda arxeologik tadqiqotlar natijalaridan foydalanishning zarurligi ta'kidlanadi. Hujjatlarning nusxalari va ularning o'zaro farqlari ko'rib chiqiladi.