Ҳәзирги қарақалпақ тили. Лексикология
Ushbu kitob o'zbek tilining leksikologiyasi, frazeologiyasi va leksikografiyasiga bag'ishlangan bo'lib, tilshunoslikning muhim yo'nalishlarini qamrab oladi. Unda so'zlarning ma'nolari, kelib chiqishi, o'zgarishi, frazeologik iboralar, ularning turlari va tuzilishi, shuningdek, lug'atlar tuzish tamoyillari ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Leksikologiya: Leksikologiya - tilshunoslikning so'zlar va ularning ma'nolarini o'rganuvchi bo'limi. Unda so'zlarning kelib chiqishi (etimologiyasi), ma'nolari (semantikasi), ma'no o'zgarishlari va so'zlarning tuzilishi kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Leksikologiya so'z boyligining rivojlanish qonuniyatlarini ham o'rganadi.
- Frazeologiya: Frazeologiya - tilshunoslikning turg'un birikmalar, iboralar va maqollarni o'rganuvchi bo'limi. Frazeologik birikmalar odatda o'z ma'nolarini yo'qotadi va ko'chma ma'noda qo'llaniladi. Frazeologiya tilning образность va ekspressivligini oshiradi.
- Leksikografiya: Leksikografiya - lug'atlar tuzish nazariyasi va amaliyoti bilan shug'ullanuvchi tilshunoslik bo'limi. Leksikografiya lug'atlarning turlari (izohli, tarjima, etimologik va boshqalar), tuzilish tamoyillari va ularga qo'yiladigan talablarni ishlab chiqadi.
- Qaraqalpaq tili leksikasi: Ushbu mavzu qoraqalpoq tilidagi so'zlarning kelib chiqishi, tuzilishi va ma'nolarini o'rganadi. Qoraqalpoq tili turkiy tillar oilasiga mansub bo'lib, uning leksikasi boshqa turkiy tillar bilan o'xshashliklarga ega. Qoraqalpoq tiliga arab, fors va rus tillaridan ham o'zlashgan so'zlar kirgan.
- Usulubiyat: Usulubiyat so‘zlar va uslublarning xilma-xil bo‘yoqlari yoritilgan.