Педагогика
Ushbu kitob pedagogika fanining turli aspektlarini, jumladan, uning mohiyati, maqsadlari, vazifalari, qonuniyatlari va prinsiplarini keng yoritib beradi. Unda ta'lim va tarbiya jarayonlari, shuningdek, shaxsning rivojlanishi, o'sishi va kamoloti masalalari atroflicha muhokama qilinadi. Kitob pedagogika faniga qiziquvchi talabalar, o'qituvchilar va keng ommaga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Pedagogika fanining predmeti, maqsadi va vazifalari: Ushbu mavzu pedagogika fanining jamiyat va olam rivojidagi o'rni, inson omilining ahamiyati, pedagogikaning obyekti va predmeti, maqsad va vazifalari, shuningdek, milliy g'oya va mafkurani shakllantirishdagi roli kabi masalalarni o'z ichiga oladi. XXI asrda inson aql-zakovati va ma'naviyatining ahamiyati, ta'limning davlat taraqqiyotidagi o'rni va pedagog kadrlarni tayyorlash masalalari ko'rib chiqiladi.
- Pedagogika fan sifatidа. Pedagogikaning tadqiqot metodlari: Ushbu mavzu pedagogikaning ijtimoiy fan sifatidagi o'rni, uning asosiy kategoriya va tushunchalari, pedagogika fanlari tizimi hamda ilmiy-pedagogik tadqiqot metodlariga bag'ishlangan. Unda pedagogikaning jamiyat taraqqiyotidagi roli, maqsad va vazifalari, demokratik jamiyatni barpo etishdagi ahamiyati va ta'lim tizimini takomillashtirish yo'llari o'rganiladi.
- Shaxs rivojlanishining umumiy qonuniyatlari: Ushbu mavzu shaxs haqida umumiy tushuncha, shaxs rivojlanishi, unga ta'sir etuvchi omillar hamda rivojlanishning yosh va o'ziga xos xususiyatlariga bag'ishlangan. Shaxsning jamiyatdagi o'rni, biologik va ijtimoiy omillarning ta'siri, tarbiyaning shaxs rivojidagi roli kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, shaxsning kamoloti uchun zarur shart-sharoitlar va ularga erishish yo'llari o'rganiladi.
- Didaktika pedagogik ta'lim nazariyasi sifatida: Mazkur mavzu ta'lim nazariyasi (didaktika)ning pedagogikaning tarkibiy qismi sifatidagi o'rni, didaktikaning boshqa fanlar bilan bog'liqligi hamda didaktikaning asosiy kategoriyalarini o'z ichiga oladi. Unda ta'limning mohiyati, maqsadlari, vazifalari, prinsiplari, metodlari, shakllari, vositalari hamda natijalari kabi masalalar o'rganiladi. Ta'lim jarayonining o'ziga xos xususiyatlari, uni tashkil etish va boshqarish yo'llari ko'rib chiqiladi.
- Ta'lim jarayoni yagona tizim sifatida: Ushbu mavzu ta'lim jarayonining mohiyati va vazifalari, biling, ko'nikma, malaka. 2. Ta'lim jarayonining strukturasini. 3. O'qitish va o'qish jarayonlari tavisifi, o'quv jarayonida ularning o'zaro bog'liqligi. 4. O'quvchilarning bilish faoliyati va uning tuzilishi.
- Ta'lim qonuniyatlari va prinsiplari: Таълим жараёни қонуниятлари. Педагогикада қонуниятлар - бу қонунларнинг аниқ шароитлардаги ҳаракат ифодаси. Уларнинг асосий хусусияти қонуниятлар педагогикада эҳтимолий-статистик характер беришида акс этади, қонунларни эса таълим жараёнида амалга оширишни ҳамма ҳолатларда ҳам аниқ кўриб бўлмайди.
- Ta'lim mazmuni: Таълимнинг энг муҳим ижтимоий вазифаси ижтимоий талабларга мос келувчи шахсни шакллантиришдир. Таълим жараёни инсониятнинг руҳий ва моддий маданиятининг акс эттирувчи қисми фаолият усуллари ва тизимлаштирилган илмий билимларни эгаллаш асосида юзага келади.
- Ta'lim metodlari va vositalari: Ушбу метод ёрдамида педагогик кузатиш жараёнида эга бўлинган маълумотларни бойитиш, мавжуд ҳолатга тўғри баҳо бериш, муаммонинг ечимини топишга имкон берувчи педагогик шарт-шароитларни яратиш, тажриба-синов ишлари субъектлари имкониятларини муаммо ечимига жалб этишга ёрдам беради.
- Shaxs riovajlanishi: Odamning ijtimoiy mavjudot sifatida shaxsga aylanishi uchun ijtimoiy muhit sharoitlari va tarbiya kerak bo'ladi. Ana shular ta'sirida odam inson sifatida rivojlanib boradi va shaxsga aylanadi.
- Tarbiya mohiyati: Ushbu mavzu tarbiya tushunchasi, tarbiya qonuniyatlari va prinsiplariga bag'ishlangan. Tarbiyaning jamiyatdagi o'rni, maqsad va vazifalari, shuningdek, tarbiyaviy jarayonning o'ziga xos xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
- Fuqarolik tarbiyasi: Ushbu mavzu fuqarolik tarbiyasining mohiyati, maqsadlari, vazifalari, prinsiplari va metodlariga bag'ishlangan. Fuqarolik tarbiyasining jamiyat taraqqiyotidagi ahamiyati, yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash va huquqiy madaniyatni shakllantirish masalalari ko'rib chiqiladi.
- Mehnat tarbiyasi: Меҳнат тарбиясининг вазифаларидан бири ўқувчиларда умумжамият манфаати йўлида меҳнат қилиш эҳтиёжини ҳосил қилишдир.
- Ahloqiy tarbiya: Ахлоқий тарбия, бу жамиятда маълум ижтимоий-ахлоқий талабларга мос ахлоқий хислатларни шакллантириш мақсадида ўқувчилар онги, ҳиссиётлари ҳамда хулқига мувофиқ ва тизимли таъсир этишдир.
- Estetik tarbiya: Эстетик тарбия инсонда гўзалликни ҳис қилиш туйғусини шаклланишига ёрдам беради, уни ривожлантиради.
- Oila tarbiyasi asoslari: Оила тарбиясининг мақсад ва вазифалари бундай билимларни қачон таҳдид йўлидан олинган тартибини илми улар билан юксал.