Материальные расчеты химико-технологических процессов
Ushbu kitob, kimyoviy texnologiya jarayonlarining material balansini hisoblashga bag'ishlangan amaliy qo'llanma hisoblanadi. Unda ammiakli selitrasi ishlab chiqarishdagi bug'lantirish apparatining material balansini tuzish va hisoblash usullari ko'rsatilgan. Kitob talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, kimyoviy texnologiya asoslarini o'rganishda amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga yordam beradi. Material hisob-kitoblarning nazariy asoslari, massaning saqlanish qonuni, stexiometrik munosabatlar, kiruvchi va chiquvchi moddalarning massasini aniqlash usullari, shuningdek, ishlab chiqarishdagi yo'qotishlarni hisobga olish kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Kitobda amaliy misol sifatida 56% li ammiakli selitra eritmasini bug'lantirish jarayoni keltirilgan bo'lib, unda kiruvchi va chiquvchi moddalar, bug'lanish natijasida hosil bo'lgan suv bug'i va ishlab chiqarishdagi yo'qotishlar hisobga olinadi. Yakuniy qismida nazorat savollari va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Material hisob-kitoblarning nazariy asoslari: Material hisob-kitoblar issiqlik hisob-kitoblari bilan bir qatorda texnologik hisob-kitoblarning asosi hisoblanadi. Ular asosiy va qo'shimcha mahsulotlarning chiqishini, xomashyo sarfini va ishlab chiqarishdagi yo'qotishlarni aniqlashni o'z ichiga oladi. Material balansi tenglama shaklida ifodalanishi mumkin, bunda chap tomon barcha turdagi xomashyo va materiallarning massasini, o'ng tomon esa olingan mahsulotlar massasi va ishlab chiqarishdagi yo'qotishlarni ifodalaydi.
- Ammiakli selitrasi ishlab chiqarishdagi bug'lantirish apparatining material balansi: Bug'lantirish apparatiga 56% li ammiakli selitra eritmasi kiradi. Bug'lantirishdan so'ng konsentratsiyasi 96% bo'lgan eritma olinadi. Jarayon davomida bug'langan suv bug'i va ishlab chiqarishdagi yo'qotishlar hisobga olinadi. Material balansini tuzishda kiruvchi va chiquvchi moddalarning massasi, bug'langan suvning miqdori va yo'qotishlar aniqlanadi.
- Material balansini hisoblash usullari: Material balansini hisoblashda moddaning saqlanish qonuni va stexiometrik munosabatlarga asoslaniladi. Material balansi asosiy reaksiya tenglamasi asosida, qo'shimcha reaksiyalarni hisobga olgan holda tuziladi. Umumiy massa kiruvchi va chiquvchi materiallarning massasiga teng bo'ladi. Material balansi asosiy mahsulotning birlik massasiga yoki vaqt birligiga tuzilishi mumkin. Kiruvchi va chiquvchi komponentlarning massasi qattiq, suyuq va gazsimon fazalar uchun alohida aniqlanadi.