Fiziologiya va sport fiziologiyasi
Ushbu kitob sport fiziologiyasining asosiy tamoyillari, muskul faoliyati, a'zolar tizimlarining o'zgarishi, bolalar sporti va jismoniy mashqlar, akklimatizatsiya va sport texnikasini o'rgatishning fiziologik asoslari kabi muhim mavzularni qamrab olgan darslikdir.
Asosiy mavzular
- Jismoniy mashqlarning fiziologik tasnifi: Ushbu bobda jismoniy mashqlarning turlari, ularning ta'siri, mushak faoliyatining ahamiyati va sport mashqlarining fiziologik tasnifi ko'rib chiqiladi.
- Sport faoliyati paytida organizmda yuzaga keladigan funksional holatlar: Ushbu bobda sport faoliyati davrida organizmda yuzaga keladigan funksional holatlar, startoldi holati, ishga kirishish, barqaror holat, toliqish va tiklanish kabi davrlar muhokama qilinadi.
- Mushak kuchi va tezlik-kuch sifatlarining fiziologik asoslari: Ushbu bobda mushak kuchi, tezlik-kuch sifatlarining fiziologik asoslari, mushaklarning qisqarish xususiyatlari va sport mashqlarida ularning roli tahlil qilinadi.
- Chidamlilikning fiziologik asoslari: Ushbu bobda chidamlilik tushunchasi, organizmning aerob imkoniyatlari, kislorod tashish tizimi, mushak apparati va chidamlilik kabi masalalar yoritiladi.
- Harakat ko'nikmalarini shakllantirish va sport texnikasini o'rgatishning fiziologik asoslari: Ushbu bobda harakat ko'nikmalarini shakllantirish, harakat aktini dasturlash, harakatlar xotirasi va avtomatizm darajasiga etkazish kabi mavzular ko'rib chiqiladi.
- Ayollar sport mashqlarining fiziologik xususiyatlari: Ushbu bob ayollarning kuch, tezlik-kuch va anaerob imkoniyatlari, aerob ishchanlik qobiliyati va hayz ko'rish siklining jismoniy ishchanlikka ta'siri kabi masalalarni o'rganadi.
- Maktab yoshidagi bolalar sport mashqlarining fiziologik xususiyatlari: Ushbu bobda individual rivojlanish, yoshga oid davrlar, harakatlarning rivojlanishi va yoshga oid xususiyatlar, shuningdek yoshdagi sportchilarning fiziologik holati muhokama qilinadi.
- Jismoniy tarbiya va sport bilan shug'ullanishning umumiy fiziologik qonuniyatlari (tamoyillari): Ushbu bobda mashq qilishning asosiy funksional samaralari, mashq qilishning bo'sag'a yuklamalari, mashq qilish samaralarining o'ziga xosligi va qaytarilishi, shuningdek mashq qilish qobiliyati kabi mavzular yoritiladi.
- Ayrim sport turlarining fiziologik tavsiflari: Ushbu bobda sportning siklik turlari, sport o'yinlarining turlari, yakkakurashlar, sportning tezlik-kuch turlari va sportning murakkab-texnik turlari kabi mavzular muhokama qilinadi.
- Akklimatizatsiya (adaptatsiya): Ushbu bobda sovuqqa, issiqlikka, balandlikka adaptatsiya, atmosfera bosimiga adaptatsiya, mushak faoliyatiga adaptatsiya va jismoniy yuklama sharoitidagi tana harorati kabi mavzular yoritiladi.