Ҳамза шеъриятининг манбалари, матний тадқиқи
Ushbu kitob – filologiya fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun taqdim etilgan dissertatsiyaning avtoreferati boʻlib, unda Hamza Hakimzoda Niyoziyning hayoti va ijodi, xususan, sheʼriy merosi manbalari, matniy tadqiqi va milliy uygʻonish davri oʻzbek adabiyotida tutgan oʻrni qayta baholash masalalari koʻrib chiqiladi. Kitobda Hamza sheʼriyatini oʻrganishning nazariy-metodologik muammolari, “Devoni Nihoniy” va “Milliy ashulalar uchun milliy sheʼrlar” majmualarining adabiy manba sifatidagi oʻziga xos xususiyatlari hamda shoir qalamiga mansub lirik va ijtimoiy-siyosiy sheʼrlarning qiyosiy-matniy tahlili oʻrin olgan. Shuningdek, Hamza sheʼrlarida matn tarixi va tahriri masalalari, qoʻlyozma fondlar va arxivlardan yangi aniqlangan sheʼrlari tahlili ham oʻz ifodasini topgan.
Asosiy mavzular
- Hamza sheʼriyatini oʻrganishning nazariy-metodologik muammolari: Ushbu mavzu doirasida shoir she'riyatini o'rganishning asosiy prinsiplari, jumladan, asarlarning asl nusxaga mosligi, matn tahriri, mumtoz adabiyot an'analari bilan aloqadorligi, milliy uyg'onish g'oyalariga muvofiqligi kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Hamza lirikasi manbalari: Shoir lirikasining qoʻlyozma, arxiv va toshbosma manbalari, ularning oʻziga xos xususiyatlari va qiyosiy tahlili koʻrib chiqiladi. “Devoni Nihoniy” qoʻlyozmasi va uning nashrlari orasidagi farqlar, shuningdek, shoir arxivida saqlanayotgan materiallar tahlil qilinadi.
- Hamza sheʼriy asarlarining matniy tadqiqi: Shoir sheʼrlarining matniy tahlili, qoʻlyozma va nashr nusxalari oʻrtasidagi tafovutlar, matn tahriri masalalari, qisqartirishlar va oʻzgartirishlar kabi jihatlar oʻrganiladi. Shuningdek, “Devoni Nihoniy”dagi sheʼrlarning qiyosiy-tekstologik tahlili ham amalga oshiriladi.
- Hamza sheʼriyati manbalaridagi tafovutlar tadqiqi: Hamza lirikasining asl nusxalari va nashr etilgan variantlari oʻrtasidagi farqlar tadqiq etiladi. Qoʻlyozmalarda va toshbosma nashrlarda mavjud boʻlgan, ammo keyingi nashrlarda uchramaydigan sheʼrlar va misralar aniqlanadi.