Yog'och o'ymakorligi

Ushbu kitob oʻzbek xalq amaliy sanʼatining muhim bir yoʻnalishi boʻlgan yogʻoch oʻymakorligi tarixi, uslublari, texnikasi va namunalari haqida maʼlumot beradi. Kitobda yogʻoch oʻymakorligining rivojlanish bosqichlari, turli maktablarining oʻziga xos xususiyatlari, mashhur ustalar va ularning ijodi, shuningdek, zamonaviy yogʻoch oʻymakorligining tendensiyalari yoritilgan. Darslik yogʻoch oʻymakorligiga oid bilimlarni kengaytirish va amaliy koʻnikmalarni shakllantirishni maqsad qilgan.

Asosiy mavzular

  • Yogʻoch oʻymakorligining tarixi: Yogʻoch oʻymakorligining paydo boʻlishi, rivojlanish bosqichlari, oʻzbekiston hududidagi arxeologik topilmalar, Samarqand, Buxoro, Xiva, Toshkent va Qoʻqon maktablarining shakllanishi va oʻziga xos xususiyatlari, samoniylar davri o‘ymakorligi, amir Temur va temuriylar davri yogʻoch oʻymakorligining yuksalishi, mustaqillik yillarida yogʻoch oʻymakorligiga eʼtibor.
  • Yogʻoch oʻymakorligi maktablari: Yogʻoch oʻymakorligining asosiy maktablari – Samarqand, Buxoro, Xiva, Toshkent va Qoʻqon maktablarining oʻziga xos uslublari, naqsh kompozitsiyalari, texnik usullari, yetuk vakillari.
  • Yogʻoch oʻymakorligi ustalarining ijodi: Mashhur oʻzbek oʻymakorlari – Sulaymon Xoʻjaev, Maqsud Qosimov, Ortiq Fayzullaev, Bahriddin Ahmedov va boshqalarning hayoti, ijodi, yaratgan asarlari, shogirdlari.
  • Yogʻoch oʻymakorligida ishlatiladigan materiallar: Yogʻochning turlari (yumshoq, qattiq, juda qattiq), daraxtlarning guruhlanishi, yogʻochning xossalari (mustahkamligi, chidamliligi, ishlov berish osonligi), yogʻoch materiallar (taxta, gʻoʻla, xoda), yogʻoch xomashyosini tayyorlash usullari.
  • Yogʻoch oʻymakorligida ishlatiladigan asbob-uskunalar: Oʻymakorlik asboblari (iskana, bolgʻa, charx, qayroq tosh), duradgorlik asboblari (arra, randa, tesha), oʻlchov asboblari (chizgʻich, tsirkul), yordamchi asboblar (qalam, oʻchirgʻich).
  • Yogʻoch oʻymakorligida birikmalar: Yogʻoch detallarni biriktirish usullari – oddiy birikmalar (uchma-uch, burchakli, tirnoqli), murakkab birikmalar (qaldirgʻoch quyruq, oʻrtaliq, yashirin).
  • Naqsh kompozitsiyalari: Naqsh elementlari (barg, gul, novda, margʻula), naqsh turlari (geometrik, oʻsimliksimon, aralash), zanjira naqsh, naqsh chizish qoidalari, naqshni oʻyish texnologiyasi.
  • Buyumni pardozlash texnologiyasi: Oʻymani pardozlash usullari (jilvirlash, boʻyash, laklash), lok turlari, lakni qoʻllash qoidalari.
  • Zamonaviy inshootlar va yog'och o'ymakorligi: Yangi binolarni yogʻoch oʻymakorligi bilan bezash, Yogʻoch oʻymakorligidan foydalanish imkoniyatlari.