The use of the tense forms of the verb in English and Uzbek languages
Ushbu kitob ingliz va o'zbek tillarida fe'l zamonlarining ishlatilishini chuqur tahlil qiladi. Unda zamonaviy tilshunoslikda bu mavzuning dolzarbligi, yetakchi olimlarning qarashlari, mavjud adabiyotlar tahlili, badiiy asarlar va gazetalardan olingan lingvistik ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, tadqiqotning nazariy va amaliy ahamiyatiga alohida e'tibor qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Ingliz tilida zamonlar kategoriyasi: Ingliz tilida zamonlar kategoriyasi grammatik zamon, fe'l shakli xususiyati, vaqt bilan bog'liq ma'lumotlar bilan ifodalanadi. Ingliz tilida ikki zamon: o'tgan va hozirgi zamon mavjudligi, kelasi zamonning modal fe'llar bilan ifodalanishi, aspekt va modal kategoriyalarning zamon bilan aloqadorligi kabi masalalar muhokama qilinadi.
- Ingliz tilida fe'l moslashuvi: Ingliz tilida fe'l moslashuvi cheklangan bo'lib, eski ingliz tilidagi to'liq moslashuv tizimining qoldig'idir. Hozirgi zamonda uchinchi shaxs birlikda fe'llarga -s qo'shimchasining qo'shilishi, be fe'lining shakllari (am, is, are) va o'tgan zamonda was/were shakllarining ishlatilishi kabi holatlar tahlil qilinadi.
- Ingliz tilida zamon va vaqtning korrelyatsiyasi: Ingliz tilida zamonning temporal murojaati fe'l klasterlarining o'zgarmas xususiyati emas. 'returned' fe'li o'tgan zamonda ham, kelasi zamonda ham ishlatilishi mumkin. Fe'l klasterlari asosiy (primary) va ikkilamchi (secondary) patternlarga bo'linadi. Modal fe'llar (will, would, shall, should va h.k.) ikkilamchi patternga kiradi.
- O'tgan zamonni grammatik ifodalash, tugallanish va takrorlash: O'tgan zamon harakatni davomiyligi, tugalligi yoki takroriyligi orqali grammatik ifodalash mumkin, bu xususiyat aspekt deb ataladi. Ingliz tilida aspekt majburiy morfologik xususiyatdir. Shu bilan birga, harakatning rostligi, ehtimolligi ham modal fe'llar orqali ifodalanadi.
- Chet tillarni o'qitish muammolari: Chet tillarni o'qitishda yangi metodlar va darsliklar doimo paydo bo'lib turadi. Darsliklar tilshunoslik nazariyasi va pedagogik tendensiyalarni aks ettirishi mumkin. O'qituvchi yangi metodlarning samaradorligini baholashi, avvalgi tajribasidan kelib chiqishi va tadqiqot natijalarini inobatga olishi kerak.