Пул, кредит ва банклар

Ushbu kitob pul, kredit va banklar mavzusini qamrab oladi. Unda pul muomalasi, kredit tizimi, banklar faoliyati, valyuta kurslari, inflyatsiya, pul nazariyasi, bank tizimi va ularning operatsiyalari kabi muhim iqtisodiy masalalar chuqur tahlil etiladi. Kitob talabalarga, tadqiqotchilarga va iqtisodiyotga qiziquvchilarga mo'ljallangan bo'lib, nazariy bilimlarni amaliy misollar bilan mustahkamlashga yordam beradi.

Asosiy mavzular

  • Pulning zarurligi va mohiyati: Pulning kelib chiqishi, funksiyalari, qiymati, xususiyatlari va bozor iqtisodiyotidagi ahamiyati tahlil qilinadi. Pulning evolyutsiyasi jarayonida metall pullar, qog'oz pullar va kredit pullar shakllari ko'rib chiqiladi.
  • Pulning funksiyalari va roli: Pulning to'lov vositasi, qiymat o'lchovi, muomala vositasi, jamg'arma vositasi sifatidagi funksiyalari ochib beriladi. Har bir funksiyaning mohiyati va ahamiyati tushuntiriladi.
  • Puling aylanishi va uning tuzilishi: Pul aylanishi, uning tarkibiy qismlari, naqd va naqd pulsiz aylanish o'rtasidagi farqlar, pul aylanishiga ta'sir etuvchi omillar, pul massasining ahamiyati yoritiladi.
  • Inflyatsiya va pul muomalasini barqarorlashtirish usullari: Inflyatsiyaning mohiyati, sabablari, shakllari, turlari va oqibatlari tahlil qilinadi. Inflyatsiyaga qarshi kurashish yo'llari va pul muomalasini barqarorlashtirish choralari ko'rsatib o'tiladi.
  • Pul nazariyasi: Pul nazariyalarining tarixi, metallik nazariya, nominalistik nazariya, miqdoriy nazariya kabi asosiy nazariyalar ko'rib chiqiladi. Zamonaviy pul nazariyasining o'ziga xosliklari yoritiladi.
  • Pul tizimi va uning elementlari: Pul tizimining mohiyati, elementlari, turlari (metall pul tizimi, qog'oz pul tizimi) va rivojlanish bosqichlari tahlil qilinadi. O'zbekiston Respublikasining pul tizimi xususiyatlari ochib beriladi.
  • Xalqaro valyuta munosabatlari: Xalqaro valyuta munosabatlarining asoslari, valyuta tizimi va uning elementlari, valyuta kursi va unga ta'sir etuvchi omillar, valyuta bozorlari tahlil qilinadi.
  • Xalqaro hisob-kitob operatsiyalari: Xalqaro hisob-kitob operatsiyalarining tashkil etilishi asoslari, shakllari (o'tkazmalar, cheklar, veksellar, akkreditivlar, inkasso) va ularning xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
  • Savdo, to'lov va hisob-kitob balanslari: Savdo balansi, to'lov balansi va hisob-kitob balanslarining mohiyati, tuzilishi, o'zaro bog'liqligi va ahamiyati tahlil etiladi. Davlatning tashqi iqtisodiy siyosatiga ta'siri baholanadi.
  • Kreditning zarurligi, mohiyati va funksiyalari: Kreditning zarurligi, mohiyati, funksiyalari (qayta taqsimlash, muomala xarajatlarini tejash, kapital to'planishini jadallashtirish) va prinsiplari (qaytarish, muddatlilik, ta'minlanganlik, maqsadlilik, to'lovlilik) yoritiladi. Suda kapital bozorining mohiyati va tarkibi ko'rib chiqiladi.
  • Tijorat banklarining kreditlar bo'yicha foizlari: Tijorat banklarining foiz siyosati, foiz stavkalari va ularga ta'sir qiluvchi omillar, foizlarni hisoblash usullari va metodlari batafsil tahlil qilinadi.
  • Tijorat banklari: Tijorat banklarining mohiyati, tashkil etilishi, funksiyalari, aktiv va passiv operatsiyalari, depozitlar, kreditlar va boshqa xizmatlar to'g'risida ma'lumot beriladi. O'zbekiston Respublikasi bank tizimining xususiyatlari ta'kidlanadi.
  • Qimmatli qog'ozlar bo'yicha investitsion operatsiyalar: Investitsiyalar, banklarning investitsion siyosati, qimmatli qog'ozlar va ularning tasnifi, investitsion faoliyatga ta'sir qiluvchi omillar, REPO operatsiyalari tahlil qilinadi.