Mexanikadan Praktikum

Ushbu kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, mexanika bo'limiga oid laboratoriya ishlarini o'tkazish bo'yicha uslubiy qo'llanmadir. Qo'llanma talabalarga fizik qonunlarni chuqurroq o'zlashtirishga, tajriba usullarini to'g'ri qo'llashga va o'lchash natijalarini ishlab chiqishga yordam beradi.

Asosiy mavzular

  • Noniuslarni o'rganish: Noniusning tuzilishi, aniqligi, chiziqli va doiraviy noniuslar bilan o'lchash usullari ko'rsatilgan.
  • Shtangensirkul yordamida jismning hajmini va zichligini aniqlash: Shtangensirkulning tuzilishi va undan foydalanish, jismning hajmi va zichligini o'lchash tartibi bayon etilgan.
  • Mikrometr bilan plastinka qalinligini va sim diametrini o'lchash: Mikrometrning tuzilishi, ishlash prinsipi va undan foydalanib o'lchash usullari keltirilgan.
  • Sferometr yordamida plastinkaning qalinligini va linzaning egrilik radiusini aniqlash: Sferometrning tuzilishi, ishlash prinsipi va undan foydalanib yupqa shisha plastinkaning qalinligini hamda linzaning egrilik radiusini o'lchash usullari ko'rsatilgan.
  • Analitik tarozida tortish: Analitik tarozining tuzilishi, ishlash prinsiplari, tortish qoidalari va usullari bayon etilgan.
  • Suyuqliklarning solishtirma og'irligi va zichligini piknometr yordamida aniqlash: Piknometrning turlari, ishlash prinsipi va undan foydalanib suyuqliklarning solishtirma og'irligi va zichligini aniqlash tartibi keltirilgan.
  • Qattiq jismlarning solishtirma og'irligi va zichligini gidrostatik tortish usuli bilan aniqlash: Arximed qonuni asosida qattiq jismlarning solishtirma og'irligi va zichligini aniqlash usullari bayon etilgan.
  • Jismlarning erkin tushish qonunlarini o'rganish: Erkin tushish hodisasi, erkin tushish tezlanishini o'lchash usullari, balandlik va massaga bog'liqlikni o'rganish.
  • Aylanuvchi diskning inersiya momentini aniqlash: Aylanma harakat, inersiya momenti, diskning inersiya momentini aniqlash usullari ko'rsatilgan.
  • Jismning inersiya momentini trifilyar osma yordamida aniqlash: Trifilyar osma, inersiya momenti, trifilyar osma yordamida jismning inersiya momentini aniqlash usuli bayon etilgan.
  • Yung modulini cho'zilish deformasiyasidan aniqlash: Yung moduli, elastiklik, deformatsiya, Lermontov asbobi bilan Yung modulini aniqlash usuli keltirilgan.
  • Statik usul bilan sterjenning buralish va siljish modullarini aniqlash: Buralish moduli, siljish moduli, statik usulda sterjenning buralish va siljish modullarini aniqlash usuli ko'rsatilgan.
  • Matematik mayatnikning tebranma harakat qonunlarini o'rganish: Matematik mayatnik, tebranish davri, erkin tushish tezlanishini aniqlash usuli, matematik mayatnikning tebranma harakat qonunlari bayon etilgan.
  • Prujinali mayatnikning xususiy tebranishlarini o'rganish: Prujinali mayatnik, tebranishlar, prujinaning bikrligi, tebranish davrining massaga bog'liqligi o'rganilgan.
  • Og'irlik kuchi tezlanishini ag'darma mayatnik yordamida aniqlash (Bessel usuli): Ag'darma mayatnik, Bessel usuli, og'irlik kuchi tezlanishini aniqlash usuli bayon etilgan.
  • Yumalovchi sharcha usuli bilan botiq sirtning egrilik radiusini aniqlash: Egrilik radiusi, yumalovchi sharcha, botiq sirtning egrilik radiusini aniqlash usuli ko'rsatilgan.
  • So'nuvchi tebranishlarni o'rganish: So'nuvchi tebranishlar, dekrement, logarifmik dekrement, so'nish koeffitsientini aniqlash usullari keltirilgan.
  • Tebranishlarning so'nishidan dumalanish ishqalanish koeffitsientini aniqlash: Dumalanish ishqalanishi, Lebedev qurilmasi yordamida dumalanish ishqalanish koeffitsientini aniqlash bayon etilgan.