Сув тозалаш иншоотлари мавзуни янги педагогик технологиялар асосида ўқитиш (КХК да сув таъминотини ўқитиш мисолида)

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta-Maxsus Ta'lim Vazirligi Namangan Muhandislik-Pedagogika Instituti Informatika va Kompyuter Texnikasi kafedrasi tomonidan nashrga tayyorlangan "Informatika va axborot texnologiyalari" fanidan ma'ruza matnini o'z ichiga olgan. Ushbu ma'ruzalar matni KHKlarda «Informatika va AT» fanini o'qitish uchun mo'ljallangan nazariy materialni o'z ichiga oladi. Shuningdek, bilimlarni nazorat qilish uchun nazorat savollari, muammoli savollar hamda tayanch so'z va iboralar tavsiya etilgan.

Asosiy mavzular

Axborot haqida tushuncha. Axboriy jarayonlar: Axborot, axboriy jarayonlar, axborotlashgan jamiyat, texnosfera, ergosfera, infosfera, axborotning xossalari, etarlilik, aniqlik, mazmundorlik, dolzarblilik, ishonchlilik. Ushbu mavzu axborot tushunchasi, axborotni qabul qilish va saqlash, axborotning xossalari, ma`lumot va axborot, axborotning sifat ko`rsatkichlari kabi elementlarni qamrab oladi.
Axborotlashgan jamiyat haqida tushuncha.Informatikaning axborotlashgan jamiyatdagi o`rni, roli va vazifalari: Axborotlashgan jamiyat. Axborotlashgan jamiyatning moddiy va texnologik negizini, kompyuter texnikasi va kompyuter tarmoqlari, axborot texnologiyalari, telekommunikatsiya aloqalari asosidagi turli hil tizimlar. Mustaqil O'zbekistonimizda kibernetika va informatikaning taraqqiyot yo'li. Oʻzbekistonda axborot texnologiyalaridan foydalanish va takomillashtirishning huquqiy asoslari.
Shaxsiy komp yuterlar tasnifi va tarkibi. Tizimli blok va uning tuzilmasi: Kompyuter, EHM avlodlari, asosiy qurilmalar, sistemali blok, monitor va klaviatura, sichqoncha. Universal hisoblash mashinalari arxitekturasiga qarab quyidagilarga boʻlinadi: Birinchi avlod EHMlari, Ikkinchi avlod EHMlari, Uchinchi avlod EHMlari, Turtinchi avlod EHMlari.
Shaxsiy komp yuterning dasturiy ta`minoti va uning turlari: Shaxsiy kompyuterlarni dasturiy ta'minoti va uning turlari. Tizimli dasturiy ta'minot va uning turlari. Tarmoq operatsion tizimi. Amaliy dasturiy ta'minot (ADT). Umumiy maqsadli amaliy dasturiy ta'minot. Ofis ADT. Dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari. CASE texnologiyalari.
Operatsion tizim. Drayverlar: Operatsion tizim haqida ma`lumot. Operatsion tizim turlari. Drayverlar. Operatsion tizim, MSDos, Windows, Unit operatsion tizimlari
Tashxis dasturlari, aktiv va passiv profilaktika: Umumiy vazifalarni bajaruvchi tashxis dasturlar. Tashxis dastur dastalari. Operatsion tizimlarining tashxis dasturlari. Aktiv va passiv profilaktika
Operatsion tizim va uning qobigi ostida ishlovchi dasturlar: Total Commander dasturi. Total Commander operatsion tizim qobig'i va imkoniyatlari. Total Commander operatsion tizim qobig'ining funksional tugmalari bilan ishlash.
Windows operatsion tizimida antiviruslar va arxivatorlar bilan ishlash: Viruslar. Virus turlari. Windows operatsion tizimida antiviruslar. Arxivatorlar bilan ishlash
Windows ning multimedia imkoniyatlari: Multimedia va uning imkoniyatlari, Multimedianing apparat qismiga bulgan talablar. Multimedia vositalari. Multimedianing tarkibiy qismlari.
WINDOWS operatsion tizimining qo`shimcha imkoniyatlari: Interfeys. Windows operatsion tizimining avlodlari. Windows operatsion tizimining fizik resurslari. Windows operatsion tizimining dasturiy resurslari.
Ofis dasturlari paketi va uning tarkibi.: Ofis dasturlari haqida umumiy ma'lumot. Ofis dasturlari tarkibi. Ofis dasturlari tarkibiga kiruvchiilovalarning o'ziga xos xususiystlari.
Matn protsessorlari va ularning qo`shimcha imkoniyatlari: Yangi hujjat yaratish va ochish. Hujjat sahifasini o'rnatish. Hujjatni saqlash va chop etish. Matnni kiritish va tahrirlash. Markirovka qo'yish. Matnni nushalash va kesib olish. Matnni bichimlash. Xat boshi. Ro'yhat va nomerlashni o'rnatish. Rang va chegarani aniqlash. Na'muna darchasi. Formula tahrirchisi bilan hslash.
Giperssi'lkalar, rasmlar va murakkab jadvallar bilan ishlash.: Grammatik xatolarni to'g'rilash. Yuqori va quyi snoskalarni o'rnatish va snoskalar bilan ishlash. Giperbog'lanishlar tashkil etish. Rasm va ob'ektlar, ovoz va videofayllarni hujjatga joylashtirish. Jadval yaratish va chizish. Jadvallar bilan ishlash va tahrirlash amallari. Jadvalda ma'lumotlarni tartiblash.
Operatsion tizim va uning qobigi ostida ishlovchi dasturlar: Operatsion tizim nima? Inson axborotni qanday usullar bilan uzatadi? Ma`lumot va axborot orasidagi farq nimadan iborat? Analogli va raqamli axborotlarning farqini misolda tushuntirib bering. Hisoblash texnikasi qanday axborotlar bilan ishlaydi? Axborotning qanday sifat koʻrsatkichlari mavjud? Informatika nimani oʻrganadi? Qanday jarayonlar axboriy jarayonlar deyiladi? Axboriy jarayonlarga misollar toping va ularni tushuntirib bering.
Zamonaviy dasturlash tillari va ularning tasnifi. Turbo-Pascal muhiti: Turbo-Paskal muhitini o`rnatish. Turbo-Paskal muhitining asosiy fayllari. Turbo-Paskal muhitiнинг меню бўлимлари.