Бухгалтерский учет, экономический анализ и аудит

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan "Buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va audit" fani bo'yicha ta'lim olayotgan talabalar uchun mo'ljallangan. Kitobda buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va auditning asosiy mavzulari, metodlari, prinsiplari va ularning amaliyotdagi qo'llanilishi batafsil yoritilgan. Shuningdek, O'zbekiston Respublikasining buxgalteriya hisobi sohasidagi qonunchilik hujjatlari va standartlari ham ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

  • Xo'jalik hisobining mohiyati va turlari: Ushbu mavzuda xo'jalik hisobi, uning turlari (buxgalteriya hisobi, operativ hisob, statistika hisobi), vazifalari va ahamiyati, hisobga qo'yiladigan talablar, o'lchov birliklari kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
  • Buxgalteriya hisobining predmeti va metodi: Ushbu mavzu buxgalteriya hisobining predmeti, ob'ektlari, xo'jalik jarayonlari, xo'jalik vositalari va ularning klassifikatsiyasi, hamda buxgalteriya hisobining metodi, usullari haqida ma'lumot beradi.
  • Buxgalteriya balansi: Ushbu mavzu buxgalteriya balansining mohiyati, ahamiyati, tuzilishi, balansga ta'sir etuvchi xo'jalik operatsiyalari, balans moddalari, aktiv va passiv, balansni tahlil qilish kabi masalalarni qamrab oladi.
  • Hisobvaraqlari tizimi va ikki yoqlama yozuv: Ushbu mavzu buxgalteriya hisobi hisobvaraqlari, ularning tuzilishi, klassifikatsiyasi, ikki yoqlama yozuv metodi, hisobvaraqlararo bog'lanish, sintetik va analitik hisob kabi masalalarni yoritadi.
  • Asosiy vositalar hisobi: Ushbu mavzu asosiy vositalarning klassifikatsiyasi, baholash, hisobga olish vazifalari, analitik va sintetik hisobi, amortizatsiya hisobi, inventarizatsiya kabi masalalarni qamrab oladi.
  • Lizing operatsiyalarining hisobi: Ushbu mavzu lizing operatsiyalarining ahamiyati, lizing operatsiyalari hisobi, lizing beruvchi va oluvchining hisobidagi operatsiyalar, pereotsenka, lizing shartnomasi bo'yicha olingan asosiy vositalarning hisobi kabi masalalarni yoritadi.
  • Noma'yriy aktivlar hisobi: Ushbu mavzu nomoddiy aktivlarning mohiyati, turlari, baholash, hisobga olish vazifalari, analitik va sintetik hisobi, amortizatsiya hisobi, inventarizatsiya kabi masalalarni qamrab oladi.
  • Materiallar hisobi: Ushbu mavzu materiallarning klassifikatsiyasi, sintetik va analitik hisob tashkiloti, materiallarning kelib tushishi va harakatini hujjatlashtirish, haqiqiy tannarxga nisbatini yuritish kabi mavzularni qamrab oladi.
  • Pul mablag'lari hisobi: Ushbu mavzu pul mablag'larining ahamiyati, korxona iqtisodiyotida, to'lov va hisob-kitob operatsiyalarining vazifalari, joriy hisobvaraqlar va valyuta hisobi, shuningdek bankdagi boshqa hisobvaraqlar bo'yicha pul mablag'lari hisobi kabi mavzularni qamrab oladi.
  • Ishlab chiqarish xarajatlari hisobi: Ushbu mavzu ishlab chiqarish xarajatlarining klassifikatsiyasi, iqtisodiy elementlar bo'yicha xarajatlar, hisobvaraqlar tizimi, ishlab chiqarish tannarxini hisoblash usullari haqida ma'lumot beradi.
  • Davr xarajatlari hisobi: Ushbu mavzu davr xarajatlarining mohiyati, sotish va ma'muriy xarajatlar, operatsion xarajatlar, soliq solinadigan bazadan chiqarib tashlanadigan xarajatlar, davr xarajatlarini qanday hisoblashni o'rganadi.
  • Tayyor mahsulot va ularning sotilishi hisobi: Ushbu mavzu tayyor mahsulotni hisobga olish vazifalari, baholash va hisobga olish, shuningdek mahsulotni sotish bilan bog'liq xarajatlar haqida ma'lumot beradi.
  • Hisob-kitob va kredit operatsiyalari hisobi: Ushbu mavzu hisob-kitob operatsiyalarining ahamiyati, shartnoma bo'yicha hisob-kitoblar, pul o'tkazmalari orqali hisob-kitoblar, to'lovlar kabi masalalarni o'rganadi.
  • Mehnat hisobi va ish haqi to'lash: Ushbu mavzu mehnat hisobining asosiy vazifalari, mehnatga haq to'lash shakllari va tizimlari, shuningdek uning hisobini o'rganadi.
  • Moliyaviy investitsiyalar hisobi: Ushbu mavzu moliyaviy investitsiyalarning ahamiyati, uzoq muddatli va qisqa muddatli moliyaviy investitsiyalar, investitsiyalar hisobi kabi masalalarni qamrab oladi.
  • Kapital va zahiralar hisobi: Ushbu mavzu kapital va zahiralar hisobining ahamiyati, nizom kapitali, zahira kapitali, taqsimlanmagan foyda, ustav kapitali kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
  • Moliyaviy natijalar hisobi: Ushbu mavzu moliyaviy natijalarning vazifalari, mahsulotni sotishdan tushgan daromad (ishlar va xizmatlar), moliyaviy faoliyatdan olingan daromad va xarajatlar haqida ma'lumot beradi.
  • Buxgalteriya hisoboti: Ushbu mavzu buxgalteriya hisobotining mohiyati, buxgalteriya balansi, moliyaviy natijalar to'g'risidagi hisobot, pul oqimlari to'g'risidagi hisobot, izoh xati kabi masalalarni qamrab oladi.
  • Iqtisodiy tahlil predmeti va vazifalari: Ushbu mavzu iqtisodiy tahlil predmeti, vazifalari, usullari va ma'lumotlar manbalari haqida ma'lumot beradi.