Балоғат илмида киноя ва истиоранинг ифодаланиши (Абу Бакр ас-Саккокийнинг “Мифтаҳу-л-улум” ва Маҳмуд Замахшарийнинг “Ал-Кашшоф” асарлари асосида)
Ushbu kitob arab tilidagi balogat (go'zallik, красноречие) ilmining nazariy asoslarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda balogat ilmining mohiyati, rivojlanish tarixi, asosiy tushunchalari va bo'limlari, shuningdek, bu sohada o'z hissasini qo'shgan olimlarning hayoti va ijodi yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Balogat ilmining mohiyati va rivojlanishi: Bu bobda balogat ilmining ta'rifi, фасохат (fasohat) bilan bog'liqligi, rivojlanish bosqichlari va bu sohada ishlagan mashhur olimlar haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, arab adabiyotida balogatning o'rni va ahamiyati ham ko'rsatiladi.
- Balogat ilmining tarkibiy qismlari: Balogat ilmi uch asosiy qismga bo'linadi: баён (bayan), маъно (ma'no) va бадиият (badiiyat). Har bir bo'limning vazifalari, uslublari va o'ziga xos xususiyatlari batafsil tushuntiriladi. Shuningdek, ushbu bo'limlarning o'zaro bog'liqligi va adabiyotdagi ahamiyati misollar bilan ko'rsatiladi.
- Ilmu-l-bayan (баён илми): Ushbu bob баён (bayan) ilmining asosiy tushunchalari: ta'riz (таъриз - kinoya), талвеҳ (talveh - ishora), рамз (ramz - kod), имо (imo - ishora) va shunga o'xshash uslublar haqida ma'lumot beradi. Har bir uslubning o'ziga xos xususiyatlari va adabiyotdagi qo'llanilishi tahlil qilinadi.
- Isti'ora (istiora): Bu bob isti'oraning ta'rifi, turlari (ошкора (oshkora) va яширин (yashirin)), tashbeeh (o'xshatish) bilan bog'liqligi va adabiyotdagi ahamiyatiga bag'ishlangan. Isti'oraning turli uslublardagi ifodalanishi misollar bilan ko'rsatiladi.