Bodom qishda gullaydi

Ushbu avtoreferat O‘zbekistonda sanoat ahamiyatiga ega bo‘lgan yodli suvlarining shakllanish qonuniyatlari, tarqalishi va ulardan foydalanish istiqbollarini o‘rganishga bag‘ishlangan. Ishda gidrogeologik, gidrokimyoviy va geokimyoviy ma’lumotlar tahlili asosida mezokaynozoy davrida mintaqaning rivojlanish tarixi, yodli sanoat suvlarining shakllanishi va tarqalish qonuniyatlari ochib berilgan. Prognoz resurslari baholangan, yodni ajratib olish texnologiyalari ishlab chiqilgan. Shuningdek, yodni qazib olish sohasini tashkil etish, yangi gidromineral xomashyo bazasini yaratish va muhim xalq xo‘jaligi muammolarini hal etish masalalari ko‘rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

Yod tanqisligining dolzarbligi: Mavzuning dolzarbligi yod tanqisligini bartaraf etishning eng muhim muammolarini hal etishdan iborat. Yod yetishmasligi dunyo bo‘ylab millionlab odamlarga ta’sir ko‘rsatadigan jiddiy muammolardan biri ekanligi ta’kidlangan.
Muammoning o‘rganilganlik darajasi: Muammoning o‘rganilganlik darajasi bo‘yicha O‘zbekistonning yodli sanoat suvlari va ularning geologik tuzilishi bo‘yicha olib borilgan ilmiy ishlar tahlil qilingan. Yod-bromli suvlarini topish maqsadida yer osti suvlarining ilk tadqiqotlari 30-yillarda boshlanganligi keltirilgan.
Tadqiqot maqsadi: Tadqiqot maqsadi O‘zbekistonda mezokaynozoy qatlamlarining yodli sanoat suvlari tarqalishi va shakllanish qonuniyatlarini o‘rganish, gidromineral xomashyo bazasini ilmiy asoslash, yerni qayta ishlash texnologiyalarini yaratish va yod eritmalardan sanoatda foydalanishning yangi sohalarini aniqlashdan iborat.
Tadqiqot vazifalari: Tadqiqot vazifalari quyidagilardan iborat: O‘zbekiston sanoat yer osti yodli suvlarining tarqalish qonuniyatlari va shakllanish omillarini o‘rganish; Yer osti suvlaridan yodni ajratib olish texnologiyalarini ishlab chiqish; Tajriba-sanoat qurilmalarini yaratish; Yodli sanoat suvlari uchun konditsiyalarni texnik-iqtisodiy jihatdan asoslash; Istiqbolli maydonlar bo‘yicha zaxiralarni baholash; Krystall yodni olish.
HIMOYAGA OLIB CHIQILAYOTGAN ASOSIY HOLATLAR: HIMOYAGA OLIB CHIQILAYOTGAN ASOSIY HOLATLAR - Buxoro-Qarshi artezian havzalari, Ustyurt yassi tog‘lari (platformasi) artezian havzalari hamda Farg‘ona va Surxondaryo artezian havzalari (tog‘lararo pasttekisliklardagi) yodli sanoat suvlar shakllanishining geologik va gidrogeologik omillari, mazkur havzalarning har biri uchun xos bo‘lgan alohida tuzilishlar bilan ajralib turadi.
ISHNING ILMIY YANGILIGI: ISHNING ILMIY YANGILIGI - O‘zbekiston hududida platformaning artezian havzalaridagi (Ustyurt va Buxoro-Qarshi artezian havzalari) va geosinklinal viloyatlardagi (Farg‘ona va Surxondaryo tog‘lararo artezian havzalari) mezokaynozoy qatlamlarida yer osti yodli sanoat suvlar tarqalganligining ob’yektiv qonuniyatlari belgilandi.