So’zning o’z va ko’chma ma’nosi

Ushbu kitob so'zlarning o'z va ko'chma ma'nolarini, so'z ma'noliligini (monosemiya va polisemiya), polisemantik so'zlarni va ularning tilshunoslikdagi ahamiyatini o'rganadi. Unda so'z ma'no ko'chishining usullari (metafora, metonimiya, sinekdoxa va vazifadoshlik) misollar bilan tushuntirilgan.

Asosiy mavzular

So'zning o'z va ko'chma ma'nosi: So'z tilning muhim unsuri bo'lib, ma'lum ma'no doirasida birlashgan tovush va tovushlar majmuyidan tashkil topadi. So'zlar bir yoki bir nechta ma'noga ega bo'lishi mumkin (monosemiya va polisemiya).
Polisemantik so'zlar: O'z va ko'chma ma'nolari tufayli ikki yoki undan ortiq ma'noga ega bo'lgan so'zlar ko'p ma'noli (polisemantik) deyiladi. Bunday so'zlar tilshunoslikda muhim ahamiyatga ega, chunki ular tilning ifoda imkoniyatlarini boyitadi.
Ma'no ko'chish usullari: O'zbek tilida so'z ma'no ko'chishining to'rt xil usuli mavjud: metafora, metonimiya, sinekdoxa va vazifadoshlik. Metafora o'xshashlik asosida, metonimiya esa aloqadorlik asosida ma'no ko'chishini ifodalaydi.
Metafora: Biror narsa, belgi yoki harakatning nomi oʻzaro oʻxshashligi boʻlgan boshqa narsa, belgi yoki harakatga koʻchishidir. Misollar keltirilgan.
Metonimiya: Narsa yoki hodisalarning makon va zamonda oʻzaro bogʻliqligi, doimiy aloqadorligi asosida birining nomi ikkinchisiga koʻchishidir. Misollar keltirilgan.