Цитология

Ushbu kitobda sitologiyaning rivojlanish tarixi, tadqiqot usullari, hujayra va uning organoidlarining nozik tuzilishi kabi mavzular yoritilgan. Kitobda kirish, sitologiyaning predmeti va vazifalari, hujayrani o'rganish usullari, sitoplazmatik membrana, sitoplazma, yadro, xromatin va xromosomalar, hujayralarning bo'linishi, jinsiy ko'payish sitologiyasi, meyoz, oqsillarning biologik sintezi, hujayra sekretsiyasi va o'tkazuvchanligi, biologik harakatlar, tayanch iboralar, mundarija haqida ma'lumotlar berilgan.

Asosiy mavzular

Sitologiyaga kirish: Sitologiya fanining predmeti, vazifalari, rivojlanish bosqichlari, ahamiyati va boshqa fanlar bilan bog'liqligi.
Hujayrani o'rganish metodlari: Optik tekshirish metodlari (yorug'lik mikroskopiyasi, qorong'ilashtirilgan maydonli mikroskopiya, faza-kontrast mikroskopiya, interferension mikroskopiya, поляризацион mikroskopiya), sitofizikaviy tekshirish metodlari (rentgen strukturaviy analiz, flyuoresensiya mikroskopiyasi, radioavtografiya metodi), ultrastrukturani tekshirish metodi (elektron mikroskopiya), gomogenatlarni fraktsiyalash metodi va boshqalar.
Sitoplazmatik membrana: Tashqi sitoplazmatik membrana tuzilishi, funksiyalari, hujayralarning bir-birlari bilan birikadigan joyidagi maxsus strukturаlar.
Sitoplazma: Sitoplazmaning tuzilishi, kimyoviy tarkibi, organoidlar (hujayra markazi, mitoxondriylar, ichki to'rsimon apparat, endoplazmatik to'r, ribosomalar, lizosomalar, mikronaychalar), maxsus organoidlar (tonofibrillar, miofibrillar, neyrofibrillar, plastidlar, xivchin va kipriklar).
Yadro: Yadroning tuzilishi, shakli, soni, kimyoviy tarkibi, fermentlari, nuklein kislotalari (DNK, RNK), yadro qobig'i, yadro shirasi, yadrocha, hujayraning funksiyasida yadroning roli.
Xromatin va xromosomalar: Xromatinlar, xromosomalar (soni, kattaligi, morfologiyasi, ultrastrukturasi, kimyoviy tarkibi, jinsiy xromosomalar), kariotipning o'zgarishi, xromosomalar reduplikatsiyasi, xromosomalarning spirallanishi.
Hujayralarning bo'linishi: Mitoz, mitotik tsikl, avtosintetik va geterosintetik interfazalar, mitoz xillari, mitotik aktivlikni boshqarilishi, endomitoz, endoreproduktsiya, amitoz.
Jinsiy ko'payish sitologiyasi. Meyoz: Jinsiy hujayralarning rivojlanishi (spermatogenez, ovogenez), meyoz (etilishning birinchi bo'linishi, etilishning ikkinchi bo'linishi), meyozning biologik ahamiyati.
Oqsillarning biologik sintezi: Oqsillar sintezi hujayraning muhim funktsiyasi, gen va kodlash, DNK kodi, transkriptsiya, translatsiya, genlar repressiyasi, oqsil biosintezida fermentlarning roli, oqsil biosintezi energetikasi, oqsil biosintezi va ratsional oziqlanish.
Hujayra sekretsiyasi va o'tkazuvchanligi: Sekretsiya hujayraning muhim xususiyati, sekretlarning kimyoviy tarkibi, hujayra strukturаlarining sekret hosil qilishdagi roli, sekretni hujayradan chiqishi, hujayraning o'tkazuvchanligi (membraning osmotik xossalari, hujayra membranasining turli moddalarga nisbatan o'tkazuvchanligi.
Biologik harakatlar: Harakatlanish tirik hujayraning muhim xususiyatidir, protoplazmaning oqishi (tsikloz), ameboid harakat, kiprikli harakat, muskul qisqarishi (energetikasi, oqsillari), mikronaychalar.