Этика
Ushbu kitob etikaga bag'ishlangan bo'lib, uning mohiyati, shakllanishi va rivojlanishi, jamiyatdagi o'rni, turli falsafiy maktablar va madaniyatlardagi etikaga oid qarashlarni tahlil qiladi. Unda axloqiy me'yorlar, tamoyillar, insoniy fazilatlar, jamiyat va shaxsning o'zaro munosabatlari atroflicha o'rganiladi. Kitob jahon falsafasining qadimdan hozirgi kungacha bo'lgan etikaga oid qarashlarini, jumladan, Sharq va G'arb falsafasining o'ziga xos jihatlarini yoritib beradi. Shuningdek, O'zbekistonning buyuk allomalarining etikaga oid qimmatli merosiga ham to'xtalib o'tilgan.
Asosiy mavzular
- Etika fanining predmeti va mohiyati: Ushbu mavzu etikani falsafaning bir sohasi sifatida, uning predmeti, vazifalari, va rivojlanish tarixini o'rganadi. Insonning axloqiy faoliyati, ma'naviy qadriyatlari, jamiyatdagi o'rni va axloqiy me'yorlarning shakllanishi kabi masalalar yoritiladi.
- Qadimiy Sharq va G'arb falsafasida etika: Mavzu qadimiy Hindiston, Xitoy, Misr, Bobil, shuningdek, qadimiy Gretsiya va Rim falsafasida shakllangan etik qarashlarni tahlil qiladi. Unda Sokrat, Platon, Aristotel, Demokrit, Epikur kabi buyuk mutafakkirlarning axloqiy ta'limotlari haqida so'z yuritiladi.
- O'rta asrlar Sharq falsafasida etika: Ushbu mavzu islom falsafasi va etikasi, xususan, Abu Nasr Farobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Yusuf Xos Xojib, Alisher Navoiy kabi O'rta Osiyolik allomalarning etikaga oid g'oyalarini yoritadi. Ularning axloqiy ta'limotlari va jamiyatga ta'sirini o'rganadi.
- O'rta asrlar G'arb falsafasida etika: Mavzu o'rta asrlar Yevropa falsafasidagi xristian etikasi va uning shakllanishi, Tomos Akvinskiy kabi faylasuflarning qarashlari haqida ma'lumot beradi.
- Yangi davr falsafasida etika: Ushbu mavzu Niderlandiya, Germaniya, Frantsiya falsafasidagi Pyoter, Kants, Gegel, Gemish kabi mutafakkirlarning etik qarashlarini tahlil qiladi. Unda axloqiy me'yorlar, fazilatlar va jamiyat rivojidagi axloqning o'rni haqidagi g'oyalar yoritiladi.
- Etika kategoriyalari va tamoyillari: Mavzu yaxshilik, yomonlik, adolat, vijdon, g'urur, o'zini hurmat qilish kabi etik kategoriyalar va ularning jamiyatdagi o'rni, inson hayotidagi ahamiyatini ochib beradi. Vatanparvarlik va insonparvarlik tamoyillari ham tahlil qilinadi.