Ti-Al-N тийкарындагы нано хам микрокапламалардын триботехникалык, физико-механикалык хам термикалык тураклылыгы
Ushbu kitob nanokristall materiallar va qoplamalarning tribotexnik, fizik-mexanik va termik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda Ti-Al-N asosidagi nano- va mikroqoplamalarning tuzilishi, xossalari va qo'llanilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Materiallarning sintezi, xarakterizatsiyasi va ularning turli sohalardagi istiqbollari muhokama qilinadi. Bundan tashqari, nanostrukturalarning o'ziga xos xususiyatlari, ularning mexanik va termodinamik xususiyatlariga ta'siri ham ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Nanostrukturalar haqida umumiy ma'lumotlar: Nanostrukturalarning ta'rifi, klassifikatsiyasi va o'ziga xos xususiyatlari (o'lcham effekti, sirtning roli). Ularning tuzilishi, fazalari va shakllari muhokama qilinadi. Nanostrukturalarning fizikaviy va kimyoviy xossalari an'anaviy materiallardan farqlari bilan tushuntiriladi.
- Mexanik xususiyatlari: Nanokristall materiallarning qattiqligi, elastikligi, mustahkamligi va deformatsiya xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Donalar o'lchamining mexanik xususiyatlarga ta'siri, Hall-Petch munosabati va uning nanostrukturalardagi o'zgarishlari muhokama qilinadi. Materiallarning charchoqqa chidamliligi va yemirilishga qarshiligi ham tahlil qilinadi.
- Ti-Al-N asosidagi nano- va mikroqoplamalar: Ti-Al-N qoplamalarining sintez usullari (plazma-detonatsiya, vakuum-yoy usullari) va xossalari (qattiqlik, termik barqarorlik, korroziyaga chidamlilik) batafsil o'rganiladi. Qoplamalarning tuzilishi, fazaviy tarkibi va elementar tarkibi tahlil qilinadi. Ularning tribotexnik xususiyatlari (ishqalanish, yemirilish) muhokama qilinadi.
- Eksperimental natijalar: Ti-Al-N/Ti-N/Al2O3 ko'p qatlamli nanokompozit qoplamalarning sintezi va xarakterizatsiyasi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Qoplamalarning qatlamlar tuzilishi, qalinligi, donalar o'lchami va fazaviy tarkibi rentgen diffraktsiyasi, elektron mikroskopiya va mikroanaliz usullari yordamida aniqlangan. Ularning termik barqarorligi va yemirilishga chidamliligi ham o'rganilgan.