Умумий физика ва электротехника асослари
Ushbu kitob umumiy fizika va elektrotexnika asoslariga bag'ishlangan ma'ruzalar to'plamidir. Unda mexanika, kinematika, dinamika, tebranishlar va to'lqinlar kabi fizikaning turli sohalari bo'yicha ma'lumotlar berilgan. Kitob talabalarga fizika fanini o'rganishda yordam berish uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Mexanik harakat. Sanok sistema. Fazov va vaqt tushunchasi: Ushbu mavzu fizika fanining boshqa fanlar bilan bog'liqligini, sanoq sistemasini, fazov va vaqt tushunchalarini o'z ichiga oladi. Shuningdek, mexanik harakat, fizik kattaliklar, ko'chish, yo'l, tezlik va tezlanish haqida ma'lumot beriladi.
- Aylanma harakat kinematikasi. Burchak tezlik va burchak tezlanish. Chiziqli tezlik bilan burchak tezlik orasidagi bog'lanish: Bu mavzu aylanma harakat kinematikasini, burchak tezlik va tezlanishni, chiziqli tezlik bilan burchak tezlik orasidagi bog'lanishni o'rganadi.
- Ilg'arilanma harakat dinamikasi: Ushbu mavzu Nyuton qonunlarini, inersiya, massa, harakat miqdori (impuls) orqali ifodalanishini, kuch impulsini, impulsning saqlanish qonunini, elastik va noelastik ta'sirlarni o'z ichiga oladi.
- Tabiatda kuchlar: Bu mavzu tabiatdagi mavjud kuchlarni, tortishish kuchini, og'irlik kuchini va og'irlik, vaznsizlikni o'rganadi. Shuningdek, ishqalanish kuchi va turlari, elastik kuchlar, Guk qonuni, deformatsiya va ularning turlari haqida ma'lumot beriladi.
- Mexanik ish va energiya: Ushbu mavzu ish va energiyani, mexanik sistemaning kinetik va potensial energiyasini, quvvatni, konservativ va nokonservativ kuchlarni, elastik deformatsiyalangan jismlarning potensial energiyasini, energiyaning saqlanish qonunini, elastik va noelastik to'qnashuvlarni o'z ichiga oladi.
- Qattiq jismlar mexanikasi: Bu mavzu aylanma harakat kinematikasini, inersiya momentini, aylanma harakat kinetik energiyasini, aylanma harakat dinamikasining asosiy tenglamasini, kuch momentini, harakat miqdori momentini va uning saqlanish qonunini, noinersial sanoq sistemalarini va inersiya kuchlarini o'rganadi.
- Suyuqliklar mexanikasi elementlari: Ushbu mavzu suyuqlik va gazlardagi bosimni, tinch holatdagi suyuqlik va gazda bosim taqsimotini, uzluksizlik tenglamasini, oqim chiziqlarini, Bernulli tenglamasini va undan kelib chiqadigan xulosalarni, laminar va turbulent oqimni, Reynolds sonini, jismlarning suyuqlik va gazlardagi holatini, ho'llash, kapillyarlik va Laplas tenglamasini o'z ichiga oladi.
- Maxsus nisbiylik nazariyasining elementlari: Bu mavzu nisbiylikning mexanik prinsipini, Galiley almashtirishini, maxsus nisbiylik nazariyasining postulatlarini, Lorents almashtirishlarini va undan kelib chiqadigan xulosalarni, tezliklarni qo'shishning relyativistik qonunini, moddiy nuqta relyativistik dinamikasining asosiy qonunini o'z ichiga oladi.
- Mexanik tebranishlar va to'lqinlar: Ushbu mavzu harmonik tebranishlarni va tebranish tenglamasini, matematik va fizik mayatnikni, qo'shma tebranishlarni, so'nuvchi va majburiy tebranishlarni o'z ichiga oladi.