Favqulodda vaziyatlar va fuqaro muxofazasi
Ushbu kitob "Favqulodda vaziyatlar va fuqaro muhofazasi" fanidan amaliy mashg'ulotlar uchun uslubiy qo'llanma bo'lib, talabalarga nazariy bilimlarni mustahkamlash va favqulodda vaziyatlarda to'g'ri harakat qilish ko'nikmalarini o'rgatishga qaratilgan. Qo'llanmada tabiiy, texnogen va ekologik favqulodda vaziyatlar, ularning sabablari, oqibatlari va ulardan himoyalanish usullari, shuningdek, fuqaro muhofazasi tizimining tashkiliy tuzilmalari va vazifalari batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Favqulodda vaziyatlar va ularning xususiyatlari: Tabiiy, texnogen va ekologik favqulodda vaziyatlarning turlari, xarakterli xususiyatlari va ularning odamlarga hamda atrof-muhitga keltiradigan talafotlari.
- Fuqaro muhofazasining maqsad va vazifalari: Fuqaro muhofazasining maqsadlari, vazifalari, iqtisodiyot tarmoqlarida tashkil etilishi va tuzilishi, fuqarolarning fuqaro muhofazasi sohasidagi huquq va majburiyatlari.
- Zamonaviy qirg'in qurollari: Zamonaviy qirg'in qurollari, ularning ta'sir xususiyatlari va talafotlari, yadroviy, kimyoviy va biologik qurollar haqida tushuncha.
- Tabiiy ofatlar: O'zbekistonda kuzatiladigan tabiiy ofatlar va ularning oqibatlari, yer silkinishi, suv toshqini, yer surilishi, kuchli shamol, sel va ularda fuqarolarning harakatlari.
- Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlar: Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlar va ularning oqibatlari, ishlab chiqarish jarayonlaridagi avariyalar, tez ta'sir etuvchi zaharli moddalar bilan shikastlanganda xalqning xatti-harakatlari.
- Radiatsiyaviy va kimyoviy holatlarni aniqlash: Radiatsiyaviy va kimyoviy holatlarni aniqlash va baholash, shaxsiy dozimetrlar, kimyoviy razvedka asboblari va zaharli moddalarni aniqlash usullari.
- Fuqarolarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish tadbirlarini rejalashtirish: Aholini va hududlarni muhofaza qilish tadbirlari rejasi, ularning tuzilish tartibi va fuqaro muhofazasi rejalariga qo'yiladigan asosiy talablar.
- Fuqarolarni muhofaza qilish uslubiyatlari: Favqulodda vaziyatlarda fuqarolarni saqlash usullari, ularning farqi, afzallik tomonlari va himoya inshootlarida muhofaza qilish.
- Shaxsiy vositalar yordamida fuqarolarni saqlash: Fuqarolarni saqlashning shaxsiy vositalari, ularning turlari, markalari, saqlash darajalari va ishlatish tartiblari, oddiy saqlovchi vositalarni tayyorlash.
- Favqulodda vaziyatlarda iktisodiyot tarmoqlarida qutqaruv va tiklash ishlarini tashkil etish: Favqulodda vaziyatlarda iqtisodiyot tarmoqlarida qutqaruv va birlamchi tiklash ishlarini tashkil etish, KBTI ishlarini olib borish usullari, zararlangan materiallarga ishlov berish va tibbiy yordam tashkil etish.
- Favqulodda vaziyatlarda iqtisodiyot tarmoqlarining barqarorligini ta'minlash: Favqulodda vaziyatlarda iqtisodiyot tarmoqlarining barqarorligi, ta'minlash uslublari va barqaror ishlashini oshirish omillari.
- Aholini, FVDT kuch va vositalarini favqulodda vaziyatlarga tayyorlash: Aholini, FVDT kuch va vositalarini FV ruhida muhofazaga tayyorlash, fuqarolar muhofazasining amaliy mashg'ulotlarini tayyorlash va o'tkazish.