Manual on the general chemistry
Ushbu kitob umumiy kimyo faniga oid bo'lib, tibbiyot oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan. Unda kimyoning asosiy qonunlari, eritmalarning konsentratsiyasini ifodalash usullari, titrlash analizi, kolloid sistemalar, sirt hodisalari, termodinamika, kimyoviy kinetika, biogen elementlar kimyosi kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, kitobda laboratoriya mashg'ulotlari, ularni bajarish tartibi va talabalarning mustaqil ishlashi uchun topshiriqlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Eritmalarning konsentratsiyasini ifodalash usullari: Eritmalarning konsentratsiyasini molyar ulush, massa ulushi, molyarlik, molallik, ekvivalentlik kabi usullarda ifodalash, ularning ta'riflari va formulalari keltirilgan.
- Titrlash analizi (Titrimetrik analiz): Titrlash analizining mohiyati, unda ishlatiladigan eritma turlari, ekvivalentlik nuqtasi, titrlash usullari (kislota-asosli titrlash, oksidlanish-qaytarilish titrlash, kompleksometrik titrlash) haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, titrlashda ishlatiladigan idishlar (byuretka, pipetka, o'lchov kolbalari) va ulardan foydalanish qoidalari tushuntirilgan.
- Kolloid sistemalar: Dispers sistemalar, ularning turlari (liofil va liofob kolloidlar), kolloid eritmalarni olish usullari (disperslash va kondensatlanish), kolloid zarralarning tuzilishi (mitsella), kolloid sistemalarning turg'unligi va ularni tozalash usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Sirt hodisalari (Adsorbsiya): Adsorbsiya hodisasi, uning turlari (fizik va kimyoviy adsorbsiya), adsorbsiyaga ta'sir etuvchi omillar (harorat, bosim, konsentratsiya), adsorbsiya izotermalari (Lengmyur va Freundlix izotermalari) tushuntiriladi. Shuningdek, sirt faol moddalar (SFM) va ularning xususiyatlari yoritilgan.
- Termodinamika: Kimyoviy reaksiyalarning issiqlik effektlari, termokimyoviy tenglamalar, Gess qonuni va uning oqibatlari, kimyoviy jarayonlarning issiqlik effektlarini hisoblash usullari, kimyoviy muvozanat va unga ta'sir etuvchi omillar haqida ma'lumotlar beriladi.
- Kimyoviy kinetika: Kimyoviy reaksiyalarning tezligi, unga ta'sir etuvchi omillar (konsentratsiya, harorat, katalizator), reaksiyaning tartibi, aktivlanish energiyasi, kataliz va fermentativ kataliz tushuntiriladi.
- Biogen elementlar kimyosi: Biogen elementlar, ularning biologik ahamiyati, makro va mikroelementlar, ularning organizmdagi roli, s-, p- va d- elementlarning kimyoviy xususiyatlari haqida ma'lumotlar beriladi.
- Kompleks birikmalar: Kompleks birikmalarning ta'rifi, tuzilishi, klassifikatsiyasi, ligandlar, ichki va tashqi sferalar, komplekslarning barqarorligi va tibbiyotdagi ahamiyati kabi masalalar yoritilgan.