Хаётий фаолият хавфсизлиги
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Mirzo Ulug'bek nomidagi Samarqand davlat arxitektura-qurilish institutining "Hayotiy faoliyat xavfsizligi" kafedrasi uchun yaratilgan uslubiy qo'llanmadir. Qo'llanma 5860100 – "Hayotiy faoliyat xavfsizligi" yo'nalishi bo'yicha ta'lim olayotgan bakalavrlar uchun mo'ljallangan bo'lib, talabalarga ishlab chiqarish xonalarida xavfsizlikni ta'minlash, mikroiqlimni o'lchash, gaz va chang miqdorini aniqlash, shovqin darajasini baholash, yoritishni hisoblash hamda kuchki kabi tabiiy ofatlarning oldini olish kabi masalalarda amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Ishlab chiqarish xonalarida mikroiqlimni aniqlash: Ushbu mavzu ishlab chiqarish xonalarida mikroiqlim ko'rsatkichlarini, xususan, havoning namligini psixrometrik jadval yordamida aniqlash usullarini o'rgatadi.
- Ishlab chiqarish xonalarida chang miqdorini aniqlash: Mavzu changning zararli ta'sirini kamaytirish yo'llarini o'rganish, chang miqdorini analitik tarozida o'lchashni o'z ichiga oladi.
- Ishlab chiqarish xonalarida gaz miqdorini aniqlash: Mavzu xavfli gazlar konsentratsiyasini aniqlash uchun gaz analizatorlaridan foydalanish va ularning inson salomatligiga ta'sirini kamaytirishga qaratilgan.
- Ishlab chiqarish xonalarida shovqinni hisoblash: Mavzu shovqinning inson organizmiga ta'sirini o'rganish, shovqin darajasini o'lchash asboblaridan foydalanish va shovqinni kamaytirish usullarini qo'llashni o'z ichiga oladi.
- Ishlab chiqarish xonalarida yoritishni hisoblash: Mavzu yoritishning muhimligini, yorug'lik o'lchash asboblaridan foydalanish va yoritish standartlariga rioya qilish zarurligini ta'kidlaydi.
- Kuchki (ko'chki)ning oldini olish: Mavzu ko'chkilarni hosil qiluvchi omillarni aniqlash, geologik tuzilishni o'rganish va ko'chki xavfini kamaytirish usullarini o'z ichiga oladi.
- Atmosferada tarqalish va zararli moddalarning ruxsat etilgan konsentratsiyasini hisoblash: Mavzu sanoat korxonalari chiqindilarining atmosferaga ta'sirini baholash va ruxsat etilgan emissiya me'yorlarini aniqlashni o'rgatadi.