Chizmachilik va muhandislik grafikasi
Ushbu kitob "Chizmachilik va muhandislik grafikasi" fanidan o‘quv-uslubiy qo‘llanma bo‘lib, unda chizmalarni to‘g‘ri chizish, o‘lchamlarni qo‘yish, tutashmalar yasash, ko‘rinishlar va qirqimlar hosil qilish, aksonometrik proyeksiyalar qurish va ularni soyalash kabi chizmachilikning asosiy tushunchalari va qoidalari yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Chizmalarga o‘lcham qo‘yish: Chizmalarda tasvirlangan predmetlarning katta-kichikligi o‘lcham sonlari orqali ifodalanadi. O‘lcham chiziqlari, chiqarish chiziqlari, strelkalar, o‘lcham sonlarining joylashuvi va ularning ahamiyati batafsil tushuntirilgan.
- Tutashmalar: Aylana yoylarini to‘g‘ri chiziqlar va boshqa yoylar bilan tutashtirish usullari keltirilgan. Galtel tasviri, sferik ship konturini yasash va turli tutashma elementlarining grafik tasvirlari ko‘rsatilgan.
- Ish chizmalari va ularga qo‘yiladigan talablar: Ish chizmalarini tayyorlashda detalning shaklini to‘g‘ri va aniq aks ettirish, zarur o‘lchamlarni ko‘rsatish, sirt g‘adir-budurliklarini belgilash, texnikaviy talablarni yozish kabi masalalar yoritilgan. Standart formatlar, masshtablar, yozuv grafalari haqida ma’lumot berilgan.
- Ko‘rinishning bir qismi bilan qirqimning bir qismini birlashtirish: Chizmalarda ko‘rinish va qirqimni birga qo‘llash usullari tushuntirilgan. Simmetriya o‘qi, tutash to‘lqinsimon chiziq kabi elementlar orqali ko‘rinish va qirqimni ajratish qoidalari ko‘rsatilgan. Qirqimlarga o‘lcham qo‘yish xususiyatlari ham yoritilgan.
- Aksonometrik proyeksiyalar: Aksonometrik o‘qlar, izometriya, dimetriya, trimetriya kabi tushunchalar, ularning xususiyatlari va qo‘llanilishi keltirilgan. To‘g‘ri burchakli va qiyshiq burchakli aksonometrik proyeksiyalarni yasash usullari, aylananing aksonometrik tasviri berilgan.
- Texnikaviy rasmlar chizish: Texnikaviy rasmlar chizishda asosiy proportsiyalarni ko'zda tutish, hajmni to'g'ri tasvirlash, yoruqlik va soyalarni to'g'ri tasvirlash haqida ko'rsatmalar berilgan.