Dorishunoslik atamasi (Farmatsevtik atamashunoslik)
Ushbu kitob dorishunoslik atamalari, lotin tili va tibbiyot terminologiyasi fanidan o'quv uslubiy qo'llanmasidir. Unda dori formalaridan, dorivor o'simliklardan va kimyoviy nomenklaturalardan iborat dorishunoslik atamalari, dori moddalarining lotincha nomlari, retsept yozish qoidalari, dori formalari, suyuq va yumshoq dori formalari, farmatsevtik termin tuzilishi, kimyoviy elementlar va ularning nomlanishi, kislotalar va tuzlar haqida ma'lumotlar berilgan. Kitobda retsept yozish qoidalari va shartli qisqartmalar ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Dorishunoslik atamalari: Dori formalaridan (xab dori, malham, eritma va boshqalar), dorivor o'simliklardan (valeriana, marvaridgul va boshqalar), hayvonot va o'simliklardan olingan mahsulotlar (ildiz, barg, o't, yog' va boshqalar) hamda kimyoviy nomenklaturalardan (nikotin kislotasi, rux oksidi va boshqalar) iborat.
- Dori moddalarining lotincha nomlari: Dori moddaning lotincha nomi shifokor tomonidan retsept yozilganida ishlatiladi. Barcha dori moddalari otlardan iborat bo'lib, ular II turga tegishli. Chet el preparatlari lotinlashtiriladi va qo'shimchalar oladi.
- Dori formalari: Tayyor dori dori formasi deyiladi. Dori formalari offitsinal yoki standart va magistral bo'ladi. Ular qattiq (kukunlar, donadorlar, draje, tabletkalar, xab dorilar, dorivor o't yig'masi), yumshoq (surtmalar, suyuq mazlar, malhamlar, pastalar, shamchalar) va suyuq (eritmalar, tomchilar, suspenziyalar, emul'siyalar, tindirmalar, damlamalar, qaynatmalar, ekstraktlar, miksturalar, sharbatlar, shiralar, yog'lar) turlarga bo'linadi.
- Retsept yozish: Retsept - shifokorning dorixonaga yozma murojati bo'lib, bunda kasal uchun dori formalarini tayyorlab yoki tayyor holatidagi dorini qanday ichish kerakligi haqidagi ma'lumotni bilsa bo'ladi. Retsept 9 qismdan iborat va lotin tilida yoziladi.
- Kimyoviy nomenklatura: Kimyoviy elementlar lotin tilida otlar bo'lib, H-turlanish sr.rodga kiradi. Faqatgina elementlardan oltingugurt va fosfor bu qoidaga bo'ysunmaydi. Oksidlarning nomi 2 ta otdan iborat: Element Qaratqich kelishikda, Oksid bosh kelishikda. Kislotalar nomi Acidum, i, n bo'lib u ot va moslashgan sifatdan hosil bo'ladi.