Кимёвий технология
Ushbu o'quv qo'llanma kimyoviy texnologiya fani bo'yicha laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazishga mo'ljallangan. Unda suvning qattiqligi va uni yo'qotish usullari, sulfid rudalarini kuydirish va sulfat kislotasi olish, ammiakni oksidlash va nitrat kislotasi olish, gips asosida bog'lovchi mahsulotlar olish, metall va metallmaslarning korroziyaga chidamliligini o'rganish hamda molibden konsentratini kuydirish va undan ammoniy paramolibdati olish kabi mavzular yoritilgan. Har bir laboratoriya ishi bo'yicha nazariy ma'lumotlar, tajriba o'tkazish tartibi, hisobot tuzish, nazorat savollari va adabiyotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Suvning qattiqligi va uni yo'qotish usullari: Suvning qattiqligi, uning turlari (vaqtincha, doimiy), qattiqlikni yo'qotish usullari (qaynatish, kimyoviy usullar - ishqorlash, sodalash, fosfatlash, ionitlar bilan ishlash) haqida ma'lumot berilgan. Tajriba qismi magniy gidroksidining olinishi, magniyning asos tuzi, magniy bikarbonatning hosil bo'lishi, ishqoriy-yer metallarning gidroksidlari va karbonatlari bilan bog'liq tajribalarni o'z ichiga oladi.
- Sulfid rudalarini kuydirish va sulfat kislotasi olish: Sulfat kislotasi ishlab chiqarishda SO2 gazini olish uchun sulfid rudalarini kuydirish jarayonini o'rganish. Колчеданни куйдириш жараёнидаги масса узатиш коэффицентининг юқори даражасига ўчоқдаги ҳароратни ва гидродинамик режимнинг интенсивлигини ошириш орқали эришилади.Лабораторияда сульфид рудаларидан сульфат кислотаси олиш қурилмаси келтирилган.
- Ammiakni oksidlash va nitrat kislotasi olish: Ammiakni katalitik oksidlash orqali nitrat kislotasi olish jarayonini o'rganish. Jarayonning borish shartlari, katalizatorlar, asosiy va qo'shimcha reaksiyalar ko'rib chiqilgan. Ammiakni oksidlash va nitrat kislotasi olish qurilmasining sxemasi berilgan.
- Gips asosida bog'lovchi mahsulotlar olish: Mineral o'g'itlar chiqindisi bo'lgan fosfogipsdan bog'lovchi mahsulotlar (qurilish гипси) olish texnologiyasi. Fosfogipsni maydalash, quritish, pishirish jarayonlari batafsil tavsiflangan.
- Metall va metallmaslarning korroziyaga chidamliligini o'rganish: Kimyo sanoatida qo'llaniladigan konstruksion materiallarning turli muhitlarga (kislotalarga) chidamliligini o'rganish. Korroziyaga ta'sir etuvchi omillar, materiallarning turlari (metall, metallmas, organik, noorganik), kimyoviy chidamlilikni baholash usullari keltirilgan.
- Molibden konsentratini kuydirish: Molibden konsentratini kuydirish jarayoni va undan ammoniy paramolibdati olish texnologiyasi. Kuydirishning borish shartlari, reakiyalarning kinetikasi, jarayonning optimallashuvi masalalari ko'rib chiqilgan.