Hоzirgi о´zbek tili
Ushbu kitob oʻzbek tilshunosligining morfologiya, ot, sifat, son, olmosh, ravish, feʼl, yordamchi soʻzlar va taqlid soʻzlar kabi asosiy boʻlimlarini qamrab olgan. Unda har bir soʻz turkumining maʼnoviy va grammatik xususiyatlari, tuzilishiga koʻra turlari, yasalishi, vazifadosh shakllari va gapdagi oʻrni batafsil yoritilgan. Shuningdek, har bir mavzuga oid misollar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Morfologiya: Soʻz va uning grammatik xususiyatlari haqidagi taʼlimot. Soʻzning morfologik tuzilishi, yangi shakl va maʼnolar hosil qilishi, turkumlarga ajratib oʻrganilishi.
- Grammatik maʼno va grammatik shakl: Soʻzning leksik va grammatik maʼnolari, ularning turlari, soʻz shakllari (sintetik, analitik, juft va takroriy).
- Ot soʻz turkumi: Otlarning maʼno va grammatik belgilari, turlari (atoqli, turdosh), son kategoriyasi, egalik kategoriyasi, kelishik kategoriyasi, yasalishi.
- Sifat soʻz turkumi: Sifatlarning maʼno xususiyatlari (asliy, nisbiy), darajalari, yasalishi, tuzilishiga koʻra turlari.
- Son soʻz turkumi: Sonlarning maʼno turlari (sanoq, tartib), tuzilishiga koʻra turlari.
- Olmosh soʻz turkumi: Olmoshlarning maʼno turlari (kishilik, koʻrsatish, oʻzlik, soʻroq, belgilash, boʻlishsizlik, gumon), tuzilishiga koʻra turlari.
- Ravish soʻz turkumi: Ravishlarning maʼnoga koʻra turlari (holat, payt, oʻrin, maqsad, miqdor-daraja, sabab), darajalari, yasalishi, tuzilishiga koʻra turlari.
- Feʼl soʻz turkumi: Feʼllarning yasalishi, oʻtimli va oʻtimsizligi, nisbatlari, mayllari, shaxs-son, zamonlari, vazifadosh shakllari (sifatdosh, ravishdosh, harakat nomi), tuzilishiga koʻra turlari.
- Yordamchi soʻzlar turkumi: Bogʻlovchilar (teng, ergashtiruvchi), koʻmakchilar, yuklamalar.
- Taqlid soʻzlar: Tovushga taqlid va harakat-holatga taqlid soʻzlar.