Проект дальнего магистрального пассажирского самолета
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Uzoq masofaga uchuvchi yo'lovchi samolyoti loyihasi" mavzusidagi bitiruv malakaviy ishga bag'ishlangan. Unda samolyotning aerodinamik hisobi, mustahkamligi, materiallari va texnologiyasi, ekspluatatsion xususiyatlari, xavfsizlik choralari va iqtisodiy ko'rsatkichlari batafsil yoritilgan. Loyihaning asosiy maqsadi - uzoq masofalarga yo'lovchilarni tashishga mo'ljallangan, yuqori texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlarga ega bo'lgan zamonaviy samolyotni yaratishdan iborat.
Asosiy mavzular
- Samolyotning texnik topshirig'i: Ushbu bo'limda samolyotning asosiy vazifalari, texnik xususiyatlari, ekspluatatsion sharoitlari va texnik talablari belgilab berilgan. Jumladan, yo'lovchi sig'imi, uchish masofasi, tezligi, yoqilg'i sarfi, dvigatellar turi va boshqa muhim parametrlar ko'rsatilgan.
- Samolyotning aerodinamik hisobi: Bu bo'limda samolyotning qanoti, fyuzelyaji, dum qismi va boshqa aerodinamik elementlarining shakli va o'lchamlari aniqlanadi. Aerodinamik koeffitsientlar, tortishish kuchi, ko'tarish kuchi va boshqa aerodinamik ko'rsatkichlar hisoblab chiqiladi.
- Fyuzelyajni mustahkamlikka hisoblash: Ushbu bo'limda fyuzelyajning yuk ko'tarish qobiliyati, charchoqqa chidamliligi va shikastlanishga bardoshliligi hisoblab chiqiladi. Fyuzelyajning materiallari, konstruksiyasi va yuklanish sxemasi tanlanadi.
- Materiallarni tanlash va detallarni ishlab chiqarish texnologiyasi: Bu bo'limda samolyotning asosiy elementlari uchun materiallar tanlanadi va ularni ishlab chiqarish texnologiyalari asoslanadi. Materiallarning mustahkamligi, og'irligi, korroziyaga chidamliligi va texnologikligi kabi xususiyatlari hisobga olinadi.
- Mehnat muhofazasi: Ushbu bo'limda samolyotni loyihalash, ishlab chiqarish va ekspluatatsiya qilish bilan bog'liq xavfsizlik masalalari ko'rib chiqiladi. Ishlab chiqarish xavfi omillari, xavfsizlik choralari va favqulodda vaziyatlarda harakatlanish tartibi aniqlanadi.
- Tashkiliy-iqtisodiy qism: Bu bo'limda samolyotni ishlab chiqarish va ekspluatatsiya qilishning iqtisodiy samaradorligi baholanadi. Investitsiyalar, xarajatlar, daromadlar va foyda hisoblab chiqiladi.