Biogeografiya

Ushbu hujjatda O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi Navoiy davlat pedagogika institutining 2009-2010 o'quv yili uchun Biogeografiya va O'rta Osiyo geografiyasi fanlaridan ishchi o'quv dasturlari keltirilgan. Dasturlarda fanlarning maqsadi, vazifalari, mavzulari, mashg'ulot turlari, baholash mezonlari, mustaqil ish topshiriqlari va adabiyotlar ro'yxati batafsil yoritilgan.

Asosiy mavzular

Biogeografiya fanining predmeti va vazifalari: Biogeografiya fanining geografik fanlar tizimidagi o'rni, predmeti, vazifalari, tadqiqot usullari, rivojlanish tarixi va boshqa fanlar bilan aloqasi. Flora, fauna, biota, biom, biotsenoz, areal, jamoa, populatsiya tushunchalari.
Biosfera va uning chegaralari: Biosfera haqida tushuncha, uning chegaralari. Biosfera biomassasi va uning taqsimlanishi. Biologik mahsuldorlik tushunchasi. Biosferada modda va energiya almashinishi. Fotosintez va xemosintez. Produsent, konsument va redusent organizmlar.
Ekologik omillar va ularning tasnifi: Ekologik omillar tasnifi. Libix qoidasi. Ekosistema va biotsenoz. Organizmlar hayot formalari. Migratsiya va invaziyalar. Gomeostaz. Organizmlar o'rtasidagi munosabatlar. Trafik, topik, forik, fabric aloqalar. Suktsessiya.
Areal va uning tiplari: Areal haqida tushuncha. Paleoendem, neoendim va relikt turlar va areallarning kelib chiqishi. Madaniy o'simliklarni kelib chiqish markazlari. Abiotik, biotik va antropogen omillarning areal chegarasining shakllanishidagi ahamiyati.
O'rta Osiyo geografiyasi: O'rta Osiyoning tabiiy geografik sharoiti, iqlimi, ichki suvlari, aholisi va xo'jaligi. O'zbekiston, Qozog'iston, Qirg'iziston, Tojikiston va Turkmaniston respublikalarining geografik joylanishi, aholisi, sanoati, qishloq xo'jaligi va transporti.