Дробный факторный эксперимент
Ushbu kitob oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, qisman faktorli eksperimentlarga bag'ishlangan. Unda faktorli eksperimentlarning asosiy tushunchalari, ularni rejalashtirish va tahlil qilish usullari batafsil bayon etilgan. Kitobda, shuningdek, turli xil amaliy misollar keltirilgan va eksperimental natijalarni interpretatsiya qilish usullari ko'rsatilgan.
Asosiy mavzular
- Faktorli eksperimentlar: Faktorli eksperimentlar bir nechta omillarning bir vaqtning o'zida jarayonga ta'sirini o'rganish uchun ishlatiladi. Ushbu turdagi eksperimentlar jarayonni optimallashtirish va uning muhim omillarini aniqlash imkonini beradi.
- Drobniy faktorli eksperiment: To'liq faktorli eksperimentlar ko'p sonli omillar bilan ishlayotganda juda ko'p resurs talab qilishi mumkin. Drobniy faktorli eksperimentlar esa omillarning ta'sirini kamroq tajribalar yordamida baholash imkonini beradi. Bunday eksperimentlar o'zaro ta'sirlarni aniqlashda foydalidir.
- Rejali matrisa: Rejali matrisa eksperimentlarni rejalashtirish uchun ishlatiladigan jadvaldir. U har bir tajribada omillarning qiymatlarini ko'rsatadi. Matrisa ortogonal bo'lishi kerak, shunda omillarning ta'siri mustaqil ravishda baholanishi mumkin.
- Aniqlanuvchi kontrastlar: Faktorli eksperimentlarda ba'zi omillar o'zaro bog'langan bo'lishi mumkin. Aniqlanuvchi kontrastlar bunday bog'liqliklarni aniqlash va eksperiment natijalarini to'g'ri talqin qilishga yordam beradi.
- Drobniy replikalar: Drobniy replikalar faktorli eksperimentning bir qismidir, ular tajribalar sonini kamaytirish uchun ishlatiladi. Bunday holda, ba'zi omillarning ta'siri boshqalari bilan aralashib ketishi mumkin, shuning uchun natijalarni ehtiyotkorlik bilan talqin qilish kerak.