Эпические вокальные жанры в киргизской народной музыке

Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi tasarrufidagi O'zbekiston Davlat konservatoriyasining "Musiqa nazariyasi" kafedrasi talabasi tomonidan tayyorlangan kurs ishidir. Unda qirg'iz xalq musiqasidagi epik vokal janrlari o'rganiladi. Kurs ishining maqsadi qirg'iz xalq og'zaki ijodining professional shakli sifatida epik janrni tahlil qilish, uning o'ziga xos xususiyatlari va janrlarini ochib berishdir.

Asosiy mavzular

Qirg'iz eposi: Qirg'iz eposi og'zaki ijodning professional shakli sifatida ta'riflanadi. Unda xalqning dunyoqarashi, tarixi, madaniy va ma'naviy boyliklari aks etgan. Epos xalqning badiiy yilnomasi bo'lib, baxshilar tomonidan yaratiladi.
Eposning ahamiyati: Epos xalq hayotining qomusi, ma'naviy kamolotining muhim vositasi, milliy o'zlikni anglash manbai hisoblanadi. U ko'p asrlar davomida shakllanib, xalqning o'ziga xos xususiyatlarini o'zida mujassam etgan.
Eposning janrlari: Qirg'iz eposi ikki katta qatlamga bo'linadi: katta va kichik eposlar. "Manas" eposi eng mashhuri hisoblanadi va jahon epik merosida alohida o'rin egallaydi. Kichik eposlar esa "Er Toshtuk", "Qurmanbek" kabi dostonlardan iborat.
"Manas" eposi: "Manas" eposi qirg'iz xalqining asosiy epik janri bo'lib, bir necha yirik qismlardan iborat. Unda Manas va uning avlodlarining hayoti va faoliyati hikoya qilinadi. Eposning asosiy g'oyasi - xalqning erkinligi va mustaqilligi uchun kurash, yurt himoyasi va birligi.
Aytuv uslubi: Epos aytuvchilari (manaschi) o'ziga xos mahoratga ega bo'lgan san'atkorlardir. Ular eposni kuylab, o'ziga xos ohang va uslub bilan ijro etadilar. Epos ijro etishda turli xil musiqiy va she'riy usullar qo'llaniladi.
Aqynlar ijodi: Epik janrlarga aqynlar ijodi ham kiradi. Aqynlar o'z qo'shiqlari orqali axloqiy, falsafiy va estetik qarashlarni ifoda etadilar. Aqynlar ijodi har doim zamonaviy va dolzarbdir.