Гипертония касаллиги

Ushbu kitob gipertoniya kasalligiga bag'ishlangan bo'lib, uning ta'rifi, epidemiologiyasi, xavf omillari, etiologik omillari, tasnifi, asoratlari va davolash usullari haqida ma'lumot beradi. Kitobda gipertoniyani keltirib chiqaruvchi endogen omillar, kasallikning bosqichlari va darajalari, shuningdek, davolashning dori-darmon va dori-darmonsiz usullari batafsil yoritilgan.

Asosiy mavzular

Gipertoniya kasalligining ta'rifi: Gipertoniya kasalligi (GK) - bu arteriyalarda qon bosimining oshishi sindromi bo'lib, yurakning nasos funktsiyasi ortishi yoki tomirlar periferik qarshiligining oshishi natijasida kelib chiqadi. Shuningdek, MNS tomonidan tomirlar tonusining buzilishi natijasida AQB oshishi bilan kechuvchi surunkali kasallikdir.
Gipertoniya kasalligining epidemiologiyasi: Dunyo bo'yicha 20 yoshdan oshganlarda GK tarqalishi 26,4% ni tashkil etadi. O'zbekistonda esa bu ko'rsatkich 35,8% ga teng, erkaklarda 28,1%, ayollarda 40,6%.
Gipertoniya kasalligining xavf omillari: Irsiy moyillik, endokrin va asab disfunktsiyalari, tana vaznining ortiq bo'lishi, alkogolni suiiste'mol qilish, chekish, kam harakatlilik va shovqin kabi omillar gipertoniya kasalligining xavf omillari hisoblanadi.
Gipertoniya kasalligining tasnifi: Gipertoniya kasalligi (VOZ 1993) bo'yicha nishon a'zolarning zararlanish darajasiga qarab bosqichlarga bo'linadi. Shuningdek, qon bosimining darajasiga qarab (normal, yuqori normal, 1-4 darajali gipertoniya) tasniflanadi.
Gipertoniya kasalligini davolash: Gipertoniyani davolash dori-darmonsiz (sog'lom turmush tarzini tashkil qilish, tana vaznini kamaytirish, tuz iste'molini cheklash, jismoniy yuklamalar va kun tartibini me'yorlashtirish) va dori-darmonlar (beta-adrenoblokatorlar, kaltsiy antagonistlari, APF ingibitorlari, diuretiklar va boshqalar) yordamida amalga oshiriladi.