Билиш ва амалиёт
Ushbu matnda falsafa tarixida bilishning uslubiy masalalari, xususan bilish va amaliyot tushunchalari haqida soʻz boradi. Amaliyotning mohiyati, bilish jarayoniga ta'siri, nazariya va amaliyotning o'zaro bog'liqligi, bilishning regulativ funksiyalari kabi masalalar koʻrib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Amaliyot bilishning harakatlantiruvchi kuchi: Amaliyot bilishga kuchli ta'sir ko'rsatadi va haqiqatning shakllanishiga yordam beradi. Amaliyot insonning olam bilan ongli, ijodiy aloqasidan iborat faoliyatdir. Inson amaliyoti yangi natijalarni yaratishga, moddiy tizimlarni o'zgartirishga olib keladi.
- Amaliyot bilishning maqsadi: Barcha bilishning maqsadi haqiqiy bilim hosil qilishdan iborat. Amaliyot bilishning pirovard maqsadidir, chunki u bilish natijalarini amaliyotda qo'llash imkoniyatini beradi. Bunda nazariya amaliyotga xizmat qiladi va amaliyotni takomillashtirishga yordam beradi.
- Nazariya va amaliyotning bog'liqligi: Nazariya va amaliyot uzviy bog'liqdir. Amaliyotsiz nazariya amaliy ahamiyatga ega bo'lmaydi, nazariyasiz amaliyot esa yo'nalishsiz bo'ladi. Ideal holda, nazariya amaliyotni oldindan ko'ra bilishi va unga yo'nalish berishi kerak.
- Bilishning amaliy regulativ funktsiyasi: Bilishning regulativ funktsiyasi amaliyotni boshqarish, amaliy harakatlarni muvofiqlashtirishni ta'minlashda namoyon bo'ladi. Regulyativ funktsiyaning amaliyotga nisbatan muvofiqlashtiruvchi vazifasi juda muhimdir. Fan sohalarida bu funktsiyani tajribalarga nisbatan qo'llash metodikasi keng tarqalgan.