Машина деталлари

Ushbu kitob mashinasozlik sohasida ta'lim olayotgan talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, mashina detallarini loyihalash va hisoblash asoslarini o'rgatadi. Unda mashinasozlikda ishlatiladigan detallarning xususiyatlari, ularni hisoblash usullari va loyihalashga oid ma'lumotlar keltirilgan. Kitobda, shuningdek, so'nggi yillarda keng qo'llanilayotgan yangi materiallar va ulardan tayyorlanadigan detallarning hisoblash xususiyatlari ham yoritilgan.

Asosiy mavzular

Umumiy tushunchalar. Mashina detallari fanining vazifasi va umummuhandislik fanlari bilan bog'liqligi: Ushbu mavzu mashina detallari fanining maqsadi va vazifalarini, uning boshqa fanlar bilan bog'liqligini, mashina detallarining konstruktsiyasiga qo'yiladigan talablarni o'z ichiga oladi. Mashina detallarining asosiy tiplari, texnologik, transport, energetik va informatsion mashinalar haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, detallashtirish, yig'ish birliklari, komplekslar va komplektlar tushunchalari bayon qilinadi.
Birikmalar. Ajralmaydigan birikmalar. Payvand birikmalar. parchin mixli birikmalar.: Ushbu mavzuda birikma turlari, ajraladigan va ajralmaydigan birikmalar haqida ma'lumot beriladi. Ajralmaydigan birikmalarga payvand va parchin mixli birikmalar misol bo'ladi. Ushbu birikmalarning konstruktsiyalari, afzalliklari va kamchiliklari ko'rib chiqiladi.
Kavsharlangan va elimlangan birikmalar. Klemali birikmalar.: Kavsharlangan va elimlangan birikmalar haqida ma'lumot berilib, ularning konstruktiv jihatlari va qo'llanilish sohalari keltiriladi. Klemali birikmalar, ularning turlari va hisoblash usullari o'rganiladi. Ushbu birikmalarning afzalliklari va kamchiliklari ham ko'rib chiqiladi.
Rezьbali birikmalar. Ularni tuzilishi va tasnifi.: Ushbu mavzu rezьbali birikmalarning turlari, vintli juft nazariyasi, rezьba o'ramlarida yuklanishlarni taqsimlanishi haqida ma'lumot beradi. Rezьba elementlari va ularning geometrik xususiyatlari keltirilgan. Ruuxsat etilgan kuchlanishlarni aniqlash usullari bayon qilinadi.
Rezьbani mustaxkamlikka xisoblash: Ushbu mavzuda rezьbani mustaxkamlikka hisoblash usullari bayon etilgan. Mustaxkamlikning turli omillari (ruuxsat etilgan kuchlanishlar, mustaxkamlik zaxirasi va hokazo) ko'rib chiqiladi. Shuningdek, rezьbali birikmalarga qo'yiladigan talablar keltirilgan.
Shponkali, shlitsali brikmalar: Ushbu mavzuda shponkali va shlitsali birikmalarning tuzilishi, afzalliklari va kamchiliklari haqida so'z yuritiladi. Ushbu birikmalarning qo'llanilish sohalari, ularni loyihalash va hisoblash asoslari bayon etiladi.
Presslangan (tiyizlangan) birikmalar: Presslangan birikmalarning konstruksiyasi va hisoblash usullari ko'rib chiqiladi. Tiyizlik, g'adir-budirlik va boshqa omillarning birikmaning mustahkamligiga ta'siri o'rganiladi. Shuningdek, presslangan birikmalarga qo'yiladigan talablar keltirilgan.
Mexanik uzatmalar. Tishli uzatmalar.: Mexanik uzatmalar, ularning turlari va asosiy parametrlariga ta'rif beriladi. Tishli uzatmalarning tasnifi, afzalliklari va kamchiliklari bayon qilinadi. Shuningdek, tishli uzatmalarga qo'yiladigan talablar keltirilgan.
Kontakt kuchlanish va mustaxkamlik: Ushbu mavzu kontakt kuchlanish va mustaxkamlikka bag'ishlangan bo'lib, unda kontakt kuchlanishni hisoblash usullari, materiallarga qo'yiladigan talablar va boshqa muhim masalalar ko'rib chiqiladi.
To'g'ri tishli tsilindrsimon uzatmalarni mustaxkamlikka xisoblash: To'g'ri tishli tsilindrsimon uzatmalarning geometrik o'lchamlari, material tanlash va mustahkamlik hisobi bayon qilinadi. Yuza va charchoqqa nisbatan mustahkamlikni hisoblash usullari ko'rib chiqiladi.
Qiya tishli uzatmalarni xisoblashning o'ziga xos xususiyatlari.: Qiya tishli uzatmalarning afzalliklari va kamchiliklari, geometrik o'lchamlari va kontakt kuchlanish bo'yicha hisoblash usullari bayon qilinadi. Material tanlash va ekspluatatsiya sharoitlari ham ko'rib chiqiladi.
Konussimon tishli uzatmalar: Konussimon tishli uzatmalar, ularning geometrik o'lchamlari va asosiy parametrlariga ta'rif beriladi. Konussimon tishli uzatmani hisoblash usullari ko'rib chiqiladi.
Konussimon uzatmaning foydali ish koeffitsienti. Ishlatiladigan materiallar. Ruxsat etilgan kuchlanishlar.: Ushbu mavzuda konussimon uzatmaning foydali ish koeffitsienti, unda ishlatiladigan materiallar, ruxsat etilgan kuchlanishlar haqida ma'lumot beriladi.
Planetar uzatmalar: Planetar uzatmalar, ularning turlari va tuzilishi ko'rib chiqiladi. Planetar uzatmalarning kinematik hisobi, afzalliklari va kamchiliklari bayon etiladi.
Nuqtaviy ilashmali uzatma (Novikov uzatmasi).: Nuqtaviy ilashmali uzatmalar, ularning afzalliklari va kamchiliklari, geometrik o'lchamlari va hisoblash usullari bayon qilinadi.
xervyakli uzatmalar: xervyakli uzatmalarning tuzilishi, ishlatilish sohalari, afzalliklari va kamchiliklari, geometrik o'lchamlari va hisoblash usullari bayon qilinadi. xervyakli uzatmalarga qo'yiladigan talablar keltirilgan.
Materialshunoslik, zaxira (тишли) uzatmalarda qo'llanadigan materiallar: Ushbu mavzuda Mashina detali (ya'ni tishli uzatmalarda qo'llanadigan материаллар tanlanadi ya'ni o'qish sohalari ya'ni ko'rsatiladi
To'lqinsimon mexanik uzatmalar: To'lqinsimon mexanik uzatmalar haqida umumiy ma'lumot, ularning tuzilishi, afzalliklari va kamchiliklari, geometrik o'lchamlari va hisoblash usullari bayon qilinadi.
Muftalar: Muftalarning vazifasi, turlari va qo'llanilish sohalari ko'rib chiqiladi. Doimiy biriktirilgan, boshqariladigan va o'z-o'zini boshqaruvchi (avtomatik) muftalarning xususiyatlari keltirilgan.
Prujinalar: Prujinalarning turlari, ularga ta'sir etuvchi kuchlar va hisoblash usullari bayon qilinadi. Siqilish, burilish va egilishga ishlaydigan prujinalarning xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
Yuk ko'tarish-tashish mashinalari: Yuk ko'tarish moslamalari elementlari, to'xtatgichlar va yuritma qurilmalari haqida ma'lumot beriladi. Yuk tashish mashinalari va elevaltorlar, ularning qo'llanilishi va tasnifi ko'rib chiqiladi.
Mashina detallarini avtomatik loyihalash: Avtomatik loyihalashning asosiy tushunchalari, maqsadlari va vazifalari bayon qilinadi. Mashina detallarini avtomatik loyihalash tizimining tuzilishi, qo'llaniladigan dasturlar va metodlar ko'rib chiqiladi.