«Керамика материаллар технологияси» фанидан лаборатория ва амалий машғулотлар учун услубий қўлланма
Ushbu o'quv qo'llanma "Keramika materiallar texnologiyasi" fanidan laboratoriya va amaliy mashg'ulotlarni o'tkazish uchun mo'ljallangan. Qo'llanmada keramika materiallar ishlab chiqarishda xom ashyolarni tekshirish, tayyorlash, mahsulot olish jarayonlari, xossalarni o'rganish va hisoblash usullari keltirilgan. Unda namlikni aniqlash, granolometrik tarkibni hisoblash, qovushqoqlikni aniqlash, quritishdagi va kuydirishdagi qisqarishni hisoblash, kimyoviy tarkibni aniqlash va hokazo masalalar yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Sinash uchun namuna olish va uni tekshirishga tayyorlash: Materialdan o'rtacha namuna olish usullari, materialni maydalash va analizga tayyorlash jarayonlari tavsiflangan.
- Xom ashyolarning granulometrik tarkibini aniqlash: Elaklar yordamida granulometrik tarkibni aniqlash usuli, elaklar klassifikatsiyasi va fraksiyalarni hisoblash formulalari keltirilgan.
- Qovushqoqlik sonini aniqlash: Tuproqning qovushqoqligi, oquvchanlik chegarasi va qovushqoqlik sonini aniqlash usullari bayon etilgan.
- Quritilgandagi va kuydirilgandagi qisqarishni aniqlash: Quritish va kuydirishdagi qisqarishning ahamiyati, qisqarishni aniqlash usullari va formulalari keltirilgan.
- Keramika materiallarining kimyoviy tarkibini yuz foizga keltirish: Kimyoviy analiz natijalarini 100% ga keltirish usullari va formulalari, misollar bilan tushuntirilgan.
- Nam materialni miqdorini quruq moddaga nisbatan hisobi: Nam materialdagi quruq modda miqdorini hisoblash usullari, absolut va nisbiy namlik tushunchalari berilgan.
- Quruq modda miqdorini nam materialga hisobi: Quruq modda miqdorini nam materialga o'tkazish usullari va formulalari keltirilgan.
- Bir namlikdagi materialni boshqa namlikka o'tkazish hisobi: Material namligini o'zgartirishda miqdorni hisoblash usullari va formulalari keltirilgan, misollar bilan tushuntirilgan.
- Solishtirma og'irliklar usuli bo'yicha shlikerdagi quruq modda tarkibini hisoblash: Shlikerdagi quruq modda miqdorini solishtirma og'irliklar yordamida aniqlash usuli bayon etilgan.
- Materialni kuydirilgan moddaga nisbatan kimyoviy tarkibini hisoblash va namligini hisoblash: Material kimyoviy tarkibini kuydirilgandan keyingi holatga nisbatan hisoblash usullari, formulalar bilan ifodalangan.
- Xom ashyo materiallar va massalarning ratsional tarkibini hisoblash: Xom ashyo materiallarining ratsional tarkibini hisoblash, molekulyar og'irliklarni aniqlash, va tarkibiy qismlarni hisoblash usullari keltirilgan.