Tuproqshunoslik fanidan amaliy mashg`ulotlar
Ushbu kitob tuproqshunoslik fanidan amaliy mashg‘ulotlar uchun mo‘ljallangan qo‘llanma bo‘lib, unda tuproqni o‘rganish, tahlil qilish, uning xossalarini aniqlash, kartografik tasvirlash va undan unumli foydalanish masalalari qamrab olingan.
Asosiy mavzular
- Tuproqni analizga tayyorlash: Tuproq namunasini quritish, maydalash, qo‘shimchalardan tozalash va o‘rtacha namuna tayyorlash jarayonlari bayon etilgan.
- Tuproqning mexanik tarkibi: Tuproqning qattiq qismini tashkil etuvchi mineral zarralar (qum, loyqa, chang) haqida ma'lumot va ularni aniqlash usullari keltirilgan.
- Tuproq strukturasi: Tuproq agregatlari, ularning turlari, shakli va kattaligiga qarab klassifikatsiyasi, makro va mikro strukturalarni aniqlash usullari yoritilgan.
- Tuproqning fizik xossalari: Tuproqning hajm og‘irligi, solishtirma og‘irligi, kovakligi, kapillyarligi, plastikligi, ilashimligi, yopishqoqligi va suv xossalari kabi asosiy fizik xususiyatlari batafsil tahlil qilingan.
- Tuproqning suv xossalari: Tuproqning suv shimishi, suv o‘tkazishi, suv o‘tkazuvchanligi, nam sig‘imi va gigroskopikligi kabi xossalari haqida ma’lumot berilgan.
- Tuproqning havo xossalari: Tuproqdagi havo miqdori, almashinuvi, tarkibi va ularni aniqlash usullari muhokama qilingan.
- Tuproqning issiqlik xossalari: Tuproqning issiqlik sig‘imi, tarqatishi, o‘tkazuvchanligi va haroratini aniqlash usullari yoritilgan.
- Tuproqning kimyoviy analizi: Tuproqdagi chirindi, karbonatlar, minerallar va muhim kimyoviy elementlarni aniqlash usullari ko'rsatilgan.
- Tuproqni dalada tekshirish: Dala sharoitida tuproqni tekshirish metodikasi, razrezlar tuzish, morfologik belgilarini o‘rganish va tuproq kartasini tuzish bo‘yicha amaliy ko‘rsatmalar berilgan.
- Tuproqni bonitirovkalash: Tuproq sifatini baholash, tuproq bonitirovka shkalasi va tuproqdan foydalanish natijalarini o’rganish uslublari.
- Tuproqni ekonomik baholash: Tuproqni iqtisodiy jihatdan baholashning nazariy va amaliy asoslari ko’rsatib berilgan.
- Eroziyaga uchragan tuproqlarni aniqlash: Tuproq eroziyasining turlari, sabablari va aniqlash usullari bayon etilgan.