Onalikda hamshiralik parvarishi

Ushbu o'quv qoʻllanma kasb-hunar kollejlari uchun moʻljallangan bo'lib, unda onalik, ya'ni ayol hayotining tugʻruqqacha, tugʻruq va tugʻruqdan keyingi davrlari hamda ginekologik bemorlarga hamshiralik parvarishi koʻrsatishning oʻziga xos xususiyatlari haqida ma'lumotlar berilgan. Qo'llanma ifodali rasmlar, tayanch soʻz va iboralar, nazorat savollari va vaziyatli masalalar bilan boyitilgan.

Asosiy mavzular

  • Onalik haqida tushuncha: Onalik tushunchasi faqat ayni paytda bolani tugʻish va tarbiyalash emas, balki kelajakda ham bolani tugʻish va tarbiyalash imkoniyati, hamda oʻtmishda shu vazifalar qanday bajarilganligi haqidagi ma'lumotlar toʻplamidir. Shuningdek, onalik ayol hayotining bir qismi sifatida ham ifodalanadi.
  • Onalikda hamshiralik parvarishining o'rni va ahamiyati: Onalikda hamshiralik parvarishi deganda ayol hayotining turli davrlaridagi ayollar tushuniladi: farzand tugʻib, uni tarbiyalayotgan ayol, homilador ayol, kelajakda tugʻishni rejalashtirayotgan ayol, tugʻib, bola tarbiyalab boʻlgan ayollar va boshqalar. Onalikni ayollar ruhan va jismonan anglashlari kerak.
  • Onalik va bolalikni himoya qilish tuzilmasida parvarish faoliyati: Ushbu bob Oʻzbekistonda onalik va bolalikni muhofaza qilish tizimining huquqiy asoslarini va tashkiliy tuzilmasini yoritadi. Oila kodeksi, Mehnat kodeksi va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar bilan bog'liq holda ayollar mehnatini muhofaza qilish masalalari ko'rib chiqiladi.
  • Hozirda va kelajakda onalikda hamshiralik parvarishining takomillashuvi: Ushbu bob reproduktiv tibbiyotning rivojlanishi, bepushtlikni davolash, ota-onalikni rivojlantirish va bular bilan bog'liq boʻlgan etik muammolarni o'z ichiga oladi. Shuningdek, hamshiralikning ona va bola sogʻligʻini saqlashdagi roli va reproduktiv yoshdagi ayollarni sogʻligʻini saqlashda profilaktik tadbirlar va hamshiralik parvarishining ahamiyatiga e'tibor qaratiladi.
  • Ayol jinsiy a'zolarining anatomiyasi va fiziologiyasi: Ayol jinsiy a'zolarining tashqi va ichki qismlari, ularning tuzilishi va vazifalari batafsil yoritilgan. Bachadon, tuxumdonlar, bachadon naylari va qin kabi asosiy organlarning anatomik va fiziologik xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
  • Jins (inson jinsi): Inson jinsi, gender tushunchasi, seksuallik va ularning biologik, psixologik va ijtimoiy jihatlari muhokama qilinadi. Geteroseksuallik, gomoseksuallik va biseksuallik kabi orientatsiyalar haqida ma'lumotlar beriladi. Shuningdek, jinsiy rivojlanish bosqichlari va jinsiy rollar ko'rib chiqiladi.
  • Jinsiy yetilish davrida hamshiralik parvarishi: Jinsiy yetilish davri tushunchasi, qiz bolalarda kechadigan fiziologik va ruhiy oʻzgarishlar, shuningdek ushbu davrda yuzaga keladigan muammolar va ularni hal qilish yoʻllari ko'rsatilgan.
  • Hayz vaqtida o'z-o'zini parvarishlash: Ushbu bobda hayz davriyligining mohiyati, hayzga to'g'ri munosabatda boʻlish, hayz vaqtida shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilish va unda hamshiraning roli haqida ma'lumotlar beriladi.
  • Ayollar jinsiy a'zolarining yuqumli kasalliklari: Ayollar jinsiy a'zolarida uchraydigan asosiy yuqumli kasalliklar, ularning kelib chiqish sabablari, belgilari va davolash usullari keltirilgan.
  • Ayollar jinsiy a'zolarining o'sma kasalliklari: Ushbu bob ayollar jinsiy a'zolarida uchraydigan xavfli va xavfsiz o'smalar, ularning tasnifi, sabablari, belgilari va davolash usullari haqida ma'lumot beradi.
  • Bachadondan tashqaridagi homiladorlik: Bachadondan tashqaridagi homiladorlikning turlari, etiologiyasi, klinikasi va davosi, naydagi abort va boshqa asoratlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Tug'ruq jarayonida hamshiralik parvarishi: Tug'ruq jarayonining bosqichlari, har bir bosqichda hamshiraning vazifalari, tugʻruqni olib borish tamoyillari va ogʻriqsizlantirish usullari batafsil yoritilgan. Partogrammadan foydalanish ko'rsatmalari berilgan.
  • Yangi tug'ilgan chaqaloqlarda hamshiralik parvarishi: Yangi tug'ilgan chaqaloqlarning xususiyatlari, ularni parvarishlash qoidalari, emlash, termoregulyatsiya va boshqa muhim jihatlar haqida ma'lumotlar keltirilgan. Chala tug'ilgan chaqaloqlarni parvarishlash usullari ham ko'rsatib o'tilgan.