Керамика Акшахан калы как исторический источник
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi hududidagi Qoraqalpogʻiston mintaqasining tarixiy-arxeologik merosiga bagʻishlangan ilmiy tadqiqotdir. Unda antik davr Xorazm madaniyatining muhim manbalaridan biri boʻlgan sopol buyumlar, xususan, Qadimgi Tashqirman vohasidagi Aqshaxan qal’a sopol idishlarining ahamiyati oʻrganilgan. Tadqiqotda keramik buyumlar texnologiyasi, shakllari va bezaklari tahlil qilingan, vohaning tarixiy taraqqiyotiga oid xulosalar berilgan. Kitob arxeologiya, tarix, madaniyatshunoslik va san'atshunoslik sohalari mutaxassislariga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Qadimgi Xorazm sopolchiligi tarixini o'rganish: Ushbu bob antik davrda Xorazm sopolchiligi tarixini o'rganishning asosiy bosqichlarini, tadqiqot usullarini va muhim arxeologik obidalarni yoritadi. A.I. Terenojkin va S.P. Tolstov kabi olimlarning ishlariga alohida e'tibor qaratiladi.
- Tashqirman vohasi: Ushbu bobda vohaning geografik o'rni, topografiyasi, irrigatsiya tizimlari va arxeologik yodgorliklari, xususan, Tashqirman-tepa va Aqshaxan-qal'aning tavsifi berilgan.
- Aqshaxan-qal'aning keramikasi: Ushbu bobda Aqshaxan-qal'adan topilgan keramik buyumlar, jumladan, xumlar, xumchalar, ko'zalar va boshqa idishlar tahlil qilingan. Keramika texnologiyasi, shakllari va bezaklari bo'yicha klassifikatsiya qilingan, xronologik bosqichlari aniqlangan.
- Keramikaning texnologik xususiyatlari: Ushbu mavzu sopol massasining tarkibi, loyni qayta ishlash, shakllantirish usullari, sirtdan ishlov berish va o'q otish texnologiyasini o'z ichiga oladi. Materialning xususiyatlari, idishlarning shakli va bezaklariga e'tibor qaratiladi.
- Keramikaning tipologiyasi: Bobda turli xronologik davrlarga oid idishlarning turlari o'rganilgan. Arxaik, kangyuy va kushon davrlari idishlari ko'rib chiqilgan, ularning xususiyatlari, analoglari va mintaqaviy xususiyatlari aniqlangan.