Иқтисодий таълимотлар тарихи

Ushbu kitobda iqtisodiy ta'limotlar tarixi, turli iqtisodiy maktablar, ularning asosiy g'oyalari, namoyandalari va rivojlanish bosqichlari haqida ma'lumot berilgan. Kitob, shuningdek, O'zbekiston iqtisodiyoti va uning jahon iqtisodiyotidagi o'rni masalalari yoritilgan.

Asosiy mavzular

Iqtisodiy ta'limotlar tarixi fanining predmeti, uslubi va qadimgi dunyodagi iqtisodiy ta'limotlar: Mazkur mavzuda iqtisodiy ta'limotlar tarixi fanining predmeti va uslubi, shuningdek, qadimgi Sharq va Yunonistondagi iqtisodiy fikrlar haqida ma'lumot beriladi. Xususan, qadimgi Mesopotamiya qonunlari va Avestodagi iqtisodiy qarashlar tahlil qilinadi.
O'rta asr davridagi iqtisodiy ta'limotlar: Ushbu mavzuda O'rta asr davrida yashagan mutafakkirlarning iqtisodiy qarashlari, jumladan, arab mamlakatlari va O'rta Osiyo olimlarining iqtisodiy g'oyalari haqida so'z boradi. Ibn Xoldun, Forobiy, Ibn Sino kabi allomalarning iqtisodiy merosi o'rganiladi.
Merkantilizm: Merkantilizmning mohiyati, asosiy tamoyillari va turli mamlakatlarda (Angliya, Fransiya) namoyon bo'lish xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Merkantilizmning ijobiy va salbiy jihatlari, shuningdek, uning iqtisodiy tafakkurga qo'shgan hissasi baholanadi.
Klassik iqtisodiy maktabning vujudga kelishi, rivojlanishi va yakunlanishi: Klassik siyosiy iqtisod maktabining asosiy vakillari (U.Petty, A.Smit, D.Rikardo) va ularning iqtisodiy qarashlari tahlil qilinadi. Ish haqi, foyda, renta, qiymat va pul nazariyalari o'rganiladi.
Marjinalizm va yangi klassik vaziyat: Marjinalizmning asosiy g'oyalari, neoklassik maktabning shakllanishi va uning asosiy vakillari (K.Menger, F.Vizer, E.Bem-Baverk, A.Marshall) haqida ma'lumot beriladi. Me'yoriy foydalilik, narx-navo va bozor muvozanati nazariyalari ko'rib chiqiladi.
Keynschilik va yangi keynschilik: J.M.Keynsning iqtisodiy ta'limoti, uning asosiy asarlari va g'oyalari tahlil qilinadi. Samara talab nazariyasi, davlatning iqtisodiyotni tartiblashdagi roli, pul massasi va foiz stavkasi o'rtasidagi bog'liqlik masalalari yoritiladi. Yangi keynschilikning asosiy vakillari va ularning g'oyalari ko'rib chiqiladi.
Monetarizm: Monetarizmning mohiyati, asosiy qoidalari, pulga bo'lgan talab va taklif, pul massasi va iqtisodiy sikllar nazariyalari o'rganiladi. M.Fridmenning monetar qoidalari va uning iqtisodiy siyosatga ta'siri tahlil qilinadi.
Institutsionalizm: Institutsionalizmning kelib chiqishi, asosiy g'oyalari, asoschilari (T.Veblen, D.Kommons, U.Mitchell) va ularning iqtisodiy qarashlari tahlil qilinadi. Iqtisodiy o'sish va ijtimoiy taraqqiyotning institutsional omillari ko'rib chiqiladi.
Neoliberalizm va ijtimoiy bozor xo'jaligi: Neoliberalizmning asosiy tamoyillari, uning iqtisodiy siyosatga ta'siri, erkin raqobat va davlatning roli masalalari yoritiladi. Ijtimoiy bozor xo'jaligi kontsepsiyasi va uning asosiy xususiyatlari tahlil qilinadi.
Iqtisodiy o'sish nazariyalari va modellari: Iqtisodiy o'sishga ta'sir etuvchi omillar, iqtisodiy o'sish modellari (Harrod-Domar, Kobb-Duglas, Denison modellari) ko'rib chiqiladi. Rivojlanayotgan mamlakatlar uchun iqtisodiy o'sish modelining o'ziga xos xususiyatlari aniqlanadi.
Xalqaro savdo nazariyalari: Xalqaro savdoning mohiyati va ahamiyati, asosiy nazariyalari (mutlaq ustunlik, nisbiy ustunlik, ishlab chiqarish omillari nisbati nazariyalari) tahlil qilinadi. Xalqaro mehnat taqsimoti va uning afzalliklari o'rganiladi.
Rejali iqtisodiyotdan bozor iqtisodiyotiga o'tish ta'limotlari: Rejali iqtisodiyotning salbiy oqibatlari, O'zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o'tish konsepsiyasi, asosiy tamoyillari va xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Iqtisodiy islohotlarning strategiyasi va asosiy yo'nalishlari tahlil etiladi.