Tibbiyot gеnеtikasi

Kitob tibbiyot genetikasining asosiy yo'nalishlari, rivojlanish tarixi, tekshirish usullari va klinik diagnostikasi haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, irsiy kasalliklarni profilaktika qilish va davolash prinsiplari ham ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

  • Genetika va tibbiyot genetikasining qisqacha rivojlanish tarixi: Genetika fanining asosiy bosqichlari, terminologiyasi va rivojlanishiga hissa qo'shgan olimlar haqida ma'lumot berilgan.
  • Irsiyatning molekulyar asoslari: Hujayra tuzilishi, yadro, xromosomalar, DNK va RNKning tuzilishi va funksiyalari, irsiy kod va mutatsiya kabi asosiy tushunchalar batafsil tahlil qilingan.
  • Tibbiyot genetikasining o'rganish usullari: Genealogiya, egizaklar, sitogenetik, immunogenetik, somatik hujayralar genetikasi, biokimyoviy, molekulyar genetik, statistik-populyatsion, modellashtirish va dermatoglifika usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Irsiy kasalliklar tasnifi, semiotikasi va klinik diagnostikasi: Genom, xromosoma va gen mutatsiyalari, autosoma va jinsiy xromosomalardagi anomaliyalar, dominantlik va retsessivlik kabi irsiy kasalliklarning tasnifi va diagnostikasi usullari ko'rsatilgan.
  • Xromosoma kasalliklari: Autosomalar va jinsiy xromosomalarning soni va strukturaviy o'zgarishlari bilan bog'liq kasalliklar batafsil ko'rib chiqilgan (Daun sindromi, Patau sindromi, Edvards sindromi, Shereshevskiy-Terner sindromi, Klaynfelter sindromi va boshqalar). Har bir sindromning etiologiyasi, patogenezi, klinik ko'rinishlari va diagnostikasi keltirilgan.
  • Gen kasalliklari: Gen mutatsiyalari natijasida kelib chiqadigan kasalliklar, metabolik kasalliklar, aminokislotalar almashinuvi buzilishlari, uglevodlar almashinuvi buzilishlari, lipidlar almashinuvi buzilishlari va boshqalar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Irsiy moyilli (multifaktorial) kasalliklar: Poligen irsiylanish, genlar dreyfi, tashqi muhit omillari, tanlash ta'siri va multifaktorial kasalliklarning asosiy xususiyatlari ko'rib chiqilgan.
  • Ekologik genetika. Farmakogenetika. Genogeografiya. Rivojlanish nuqsonlari: Ekologik omillar, farmakogenetik reaksiyalar, turli hududlarda irsiy kasalliklarning tarqalishi va rivojlanish nuqsonlari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Irsiy kasalliklarni davolash prinsiplari: Simptomatik davolash, patogenetik davolash, xirurgik usullar va etiologik davolash (gen terapiyasi) haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Irsiy kasalliklar profilaktikasining asosiy yo'nalishlari: Oilani rejalashtirish, tibbiy-genetik maslahat, skrining dasturlari va prenatal diagnostika usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Tibbiy-genetik maslahat (TGM): TGMning vazifalari, bosqichlari, tamoyillari va genetik xavfni baholash usullari keltirilgan.