Umumiy astronomiyadan masalalar to`plami
Ushbu kitob umumiy astronomiya kursini o'rganuvchi talabalar uchun mo'ljallangan masalalar to'plamidir. Qo'llanma nazariy materiallar, masalalarni yechish namunalari va mustaqil ishlash uchun misollarni o'z ichiga oladi. Astronomiya, fizika yo'nalishlarida tahsil oluvchilar uchun foydalanishga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Osmon sferasi va koordinatalar sistemalari: Osmon sferasining asosiy elementlari, gorizontal, ekvatorial va ekliptik koordinatalar sistemalari, ularning o'zaro bog'liqligi va masalalarni yechish usullari.
- Kulminatsiya va yoritqichlarning koordinatalarini aniqlash: Yoritqichlarning yuqori va quyi kulminatsiyalari, zenit masofasi, astronomik kenglikni aniqlash va tegishli masalalarni yechish.
- Refraksiya, parallaks, aberratsiya va presessiya: Atmosfera refraksiyasi, yillik va sutkalik parallaks, aberratsiya hodisalari va ularning koordinatalarga ta'siri, presessiya va nutatsiya.
- Vaqt va uzunlamani aniqlash. Taqvim: Vaqt tushunchasi, mahalliy va poyas vaqti, vaqt tenglamasi, uzunlamani aniqlash usullari va taqvimlar.
- Quyosh tizimi jismlari harakati: Sayyoralarning konfiguratsiyalari, Kepler qonunlari, orbita elementlari va ular bilan bog'liq masalalarni yechish.
- Tortishish. Osmon jismlari massalari: Butun olam tortishish qonuni, osmon jismlarining massalarini aniqlash usullari, massalar va orbital harakat o'rtasidagi bog'liqlik.
- Oy. Tutilishlar. Sayyoralar: Oyning harakati, fazalari, tutilishlar mexanizmi, sayyoralarning asosiy xususiyatlari va ular bilan bog'liq masalalar.
- Nurlanish qonunlari. Yulduziy kattaliklar: Jismning nurlanish qobiliyati, Plank qonuni, Stefan-Boltzmann qonuni, yulduzlarning yorqinligi, spektral klassifikatsiya va ular bilan bog'liq masalalar.
- Astronomik asboblar va usullar: Teleskoplar, ularning xarakteristikalari, spektral asboblar va Doppler effekti.
- Quyosh: Quyoshning tuzilishi, fizik xususiyatlari, faolligi va energetikasi.
- Yulduzlarning tabiati va harakati: Yulduzlarning massasi, o'lchamlari, harakati, yulduzlararo masofalar va ular bilan bog'liq masalalarni yechish.
- Qo'shaloq yulduzlar. Nostatsionar yulduzlar: Qo'shaloq yulduzlar, ularning turlari, tasnifi, harakat qonuniyatlari, nostatsionar yulduzlar va ularning o'zgarish xususiyatlari.
- Koinot tuzilishi: Galaktikalar, ularning tuzilishi, tasnifi, Koinotning kengayishi, Habbl qonuni va galaktikalararo masofalarni aniqlash usullari.