Оч тусли бўз тупроғли ерларда соя етиштиришнинг самарадорлиги
Ushbu maqolada och tusli bo'z tuproqli yerlarda soya yetishtirishning samaradorligi haqida so'z boradi. Soya qimmatbaho oziq-ovqat, yem-xashak va texnik maqsadlarda keng qo'llaniladigan o'simlik ekanligi ta'kidlanadi. Maqolada soyaning tarkibi, xususan oqsil va moyga boyligi, uning inson organizmi uchun zarurligi, shuningdek chorva mollari va parrandalar uchun to'yimli ozuqa ekanligi haqida ma'lumot berilgan. Tajriba natijalari, xususan "O'zbek-6" va "Valyuta" navlarining hosildorligi va morfologik xususiyatlari, shuningdek soya yetishtirishning iqtisodiy samaradorligi yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Soya tarkibi va ahamiyati: Soya donining oqsil (35-45%) va moyga (20-22%) boyligi, inson organizmi uchun oqsilning zarurligi, soya oqsilining sifati, tez hazm bo'lishi va aminokislotalarning ko'pligi haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, soyaning ko'k massasi, pichani, doni yig'ib olingandan so'ng qoladigan quruq poyasi, ko'k massasi, pichanning uni, kunjara va soya unidan tayyorlangan sutning chorva mollari va parrandalar uchun to'yimli ozuqa ekanligi ta'kidlangan.
- Tajriba natijalari: "O'zbek-6" va "Valyuta" navlari: "O'zbek-6" va "Valyuta" navlarining biologik xususiyatlari, ekish vaqti, uslubi va me'yori, hosildorligi (gektaridan "O'zbek-6" navidan 31,3 ts va "Valyuta" navidan 24,1 ts hosil olinganligi), morfologik ko'rsatkichlari (bo'yining balandligi, barglar soni, dukkaklar soni va boshqalar) solishtirilgan. Shuningdek, navlarning pishib yetilish davri va iqtisodiy samaradorligi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Soya yetishtirishning agrotexnik tavsiyalari: Tuproqni tayyorlash (kuzda tekislash, shudgor oldidan har gektar yerga 10 tonna go'ng va rejalashtirilgan fosforli o'g'itning 70%, kaliyli o'g'itni 100% solish), ekish oldidan tuproqni sug'orish va boronalash, ekish me'yori (gektariga "O'zbek-6" navida 70 kg, "Valyuta" navida 63 kg), ekish uslubi (punktrlab), o'g'itlash (N40P90K45 me'yorida) haqida tavsiyalar berilgan.