Валеология
Ushbu kitob valeologiya fanining nazariy va amaliy asoslariga bag‘ishlangan. Unda sog‘lom turmush tarzini shakllantirish, zaruriy ko‘nikmalarni hosil qilish, salomatlikni mustahkamlash, zararli odatlardan voz kechish, shuningdek, jismoniy holatni nazorat qilish va adekvat jismoniy yuklamalarni tanlash masalalari ko‘rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Sog‘lomlashtirish tizimi «Sog‘lomlik kodeksi»: Ushbu mavzu inson organizmini sog‘lomlashtirish va salomatligini saqlashga qaratilgan amaliy tavsiyalarni o‘z ichiga oladi. Unda organizmni bilish, tabiat bilan uyg‘unlikda yashash, mehr-muruvvatli bo‘lish, doimiy ravishda o‘ziga ishonch hosil qilish, sovuq suv bilan chiniqish, to‘g‘ri ovqatlanish, jismoniy faollik, muntazam ravishda hammomga borish, yetarli jinsiy hayot, spirtli ichimliklar va tamakidan voz kechish, dori-darmonlarni cheklash, mehnat qilish, farzandlarni hurmat qilish, yetarli uxlash va o‘ziga ishonch kabi muhim jihatlar ko‘rsatilgan.
- Zararli odatlar va turmush tarzi: Ushbu mavzu narkotik moddalar va toksik moddalarga qaramlikning salbiy oqibatlarini yoritadi. Unda narkotik moddalarning ta’siri, narkomanlikning sabablari va alomatlari, shuningdek, yoshlar orasida narkotik moddalarni iste’mol qilishning oldini olish bo‘yicha amaliy maslahatlar keltirilgan.
- OITS: Tarqalishi, yuqish yo’llari, profilaktika: Ushbu mavzu OITSning tarqalishi, yuqish yo‘llari va oldini olish masalalariga bag‘ishlangan. Unda OITS haqida asosiy ma’lumotlar, uning tarqalishining sabablari, yuqish yo‘llari va OITSning oldini olish bo‘yicha tavsiyalar berilgan.
- Sog‘lom turmush tarziga motivatsiyani baholash: Ushbu mavzu sog‘lom turmush tarziga motivatsiyani baholash usullarini ko‘rib chiqadi. Unda talabalarning salomatligi va sog‘lom turmush tarzi muammolari bo‘yicha so‘rov o‘tkazishning psixologik-pedagogik asoslari, so‘rovnomalar tuzish va o‘tkazish, shuningdek, so‘rov natijalarini tahlil qilish masalalari yoritilgan.
- Ratsional ovqatlanish asoslari: Ushbu mavzu ratsional ovqatlanishning asosiy prinsiplariga bag‘ishlangan. Unda oqilona ovqatlanishning ahamiyati, asosiy oziq moddalarga bo‘lgan ehtiyoj, ovqatlanish tartibi va ratsionni tuzish qoidalari keltirilgan.
- Jismoniy holatni o‘zini o‘zi nazorat qilish va olingan natijalarga qarab optimal jismoniy yuklamani tanlashga valeologik yondashuv: Ushbu mavzu jismoniy holatni o‘zini o‘zi nazorat qilish va olingan natijalarga qarab optimal jismoniy yuklamani tanlash usullarini ko‘rib chiqadi. Unda xronotipni aniqlash, valeodiagnostika o‘tkazish, jismoniy tayyorgarlikni baholash va mashqlar dasturini tuzish masalalari yoritilgan.