Ҳозирги ўзбек тили
Ushbu kitob, B.U.Umurqulov tomonidan yozilgan "Hozirgi o'zbek tili" nomli o'quv qo'llanma bo'lib, oliy o'quv yurtlariga kiruvchilar uchun mo'ljallangan. Unda o'zbek tilining asosiy fonetik, leksik, grammatik va stilistik qonuniyatlari sodda va tushunarli tilda bayon etilgan. Qo'llanma o'zbek tili bilan qiziquvchilar uchun ham foydali bo'lishi mumkin.
Asosiy mavzular
- Til va yozuv madaniyati: Ushbu mavzuda tillarning kelib chiqishi, o'lik va tirik tillar, til oilalari, o'zbek tilining turkiy tillar oilasidagi o'rni, o'zbek yozuvining tarixi va islohi, lotin yozuviga asoslangan o'zbek alifbosi, til madaniyati masalalari yoritiladi.
- TIlshunoslik fanining bo'limlari: Ushbu mavzuda tilshunoslik fanining bo'limlari - fonetika, orfografiya, orfoepiya, leksikologiya, frazeologiya, leksikografiya, morfologiya, sintaksis, punktuatsiya kabi sohalar haqida ma'lumot beriladi.
- Fonetika: Ushbu mavzuda nutq tovushlari, unli va undosh tovushlar, ularning hosil bo'lishi, tasnifi, nutq tovushlarining o'zgarishi, bo'g'in, urg'u, nutqning fonetik bo'linishi kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Grafika va orfografiya: Ushbu mavzuda grafika, harf, alifbo, o'zbek orfografiyasi, imlo qoidalari, qo'shimchalar imlosi, qo'shib yozish, chiziqcha bilan yozish, ajratib yozish, bosh harflar imlosi, bo'g'in ko'chirish qoidalari kabi masalalar yoritiladi.
- Leksikologiya: Ushbu mavzuda leksikologiya, so'z va uning ma'nolari, so'zning ko'chishi, ko'p ma'nolilik, omonim, sinonim, antonim, paronim, o'zlashma so'zlar, iboralar, maqol va matallar, tasviriy ifodalar, leksikografiya kabi masalalar yoritiladi.
- Morfologiya: Ushbu mavzuda morfologiya, so'z tarkibi, so'z turkumlari, ot, sifat, son, olmosh, fe'l, ravish, ko'makchi, bog'lovchi, yuklama, modal so'z, undov so'z, taqlid so'z kabi masalalar yoritiladi.
- Sintaksis: Ushbu mavzuda sintaksis, so'z birikmasi, gap, gap bo'laklari, ega, kesim, to'ldiruvchi, aniqlovchi, hol, uyuq bo'laklar, kirish so'zlar, undov gap, bir bosh bo'lakli gaplar, Qo'shma gap, tobe gapli Qo'shma gap, kiritma gap, So'z gaplar yoritiladi.