Наука и гуманизм: Философско-методологические аспекты
Ushbu kitob fan va insonparvarlikning falsafiy-metodologik aspektlarini o'rganadi. Unda fanning jamiyatdagi o'rni, inson hayotiga ta'siri, axloqiy mas'uliyati kabi savollar muhokama qilinadi. Shuningdek, turli davrlardagi mutafakkirlarning fan va insonparvarlik haqidagi qarashlari tahlil qilinadi.
Asosiy mavzular
- Fan va gumanizmning tarixiy-madaniy o'lchovlari: Ushbu bo'limda fanning jamiyatdagi roli tarixiy nuqtai nazardan o'rganiladi. Sharq va G'arb mutafakkirlarining fan va insonparvarlik haqidagi qarashlari solishtiriladi. Antik davr, Uyg'onish davri va zamonaviy davr nuqtai nazaridan fan va gumanizmning o'zaro munosabatlari tahlil etiladi.
- Fanning gumanistik parametrlari: Ushbu bo'limda fanning axloqiy, estetik va insonparvarlik jihatlari ko'rib chiqiladi. Fanning inson manfaatlariga xizmat qilishi, tabiatga zarar yetkazmasligi, jamiyatning barqaror rivojlanishiga hissa qo'shishi kabi masalalar o'rganiladi.
- Ijodiy faoliyatning gumanistik mohiyati: Ushbu bo'limda fanning ijodiy faoliyat ekanligi, olimlarning shaxsiy fazilatlari, ilmiy izlanishlarning axloqiy asoslari kabi masalalar muhokama qilinadi. Fanning yangi g'oyalarni yaratish, muammolarni hal etish, jamiyatga foyda keltirishdagi roli ochib beriladi.
- Axborot jamiyatida fan va gumanizm: Ushbu bo'limda axborot texnologiyalari rivojlangan zamonaviy jamiyatda fanning o'rni va ahamiyati ko'rib chiqiladi. Fanning axborotni qayta ishlash, bilimni yaratish, innovatsiyalarni rivojlantirish, jamiyatni ilmiy ma'lumotlar bilan ta'minlashdagi roli tahlil etiladi.
- Ilmiy bilimlarni kontekstda tushunish: Ushbu bo'limda ilmiy bilimlarni turli madaniy, tarixiy va falsafiy kontekstlarda tushunish masalalari o'rganiladi. Ilmiy bilimlarning jamiyatdagi qadriyatlar, e'tiqodlar va dunyoqarashlar bilan o'zaro bog'liqligi tahlil qilinadi.
- Ruhiy qadriyatlar tizimida ilmiy bilim: Ushbu bo'limda ilmiy bilimlarning insonning ruhiy olamiga ta'siri, axloqiy me'yorlarga rioya qilish, ma'naviy kamolotga intilish kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Fanning insonning ma'naviy barkamolligiga hissa qo'shishi, jamiyatda mehr-oqibat, adolat va hamjihatlik kabi fazilatlarni rivojlantirishdagi roli ochib beriladi.
- Fan etikasi va olimning ijtimoiy mas'uliyati: Ushbu bo'limda fanning axloqiy muammolari, olimning jamiyat oldidagi mas'uliyati, ilmiy izlanishlarning salbiy oqibatlarini oldini olish kabi masalalar muhokama qilinadi. Fan va axloqning o'zaro bog'liqligi, olimning kasbiga sodiqligi, jamiyat manfaatlariga xizmat qilishdagi roli tahlil etiladi.