Иссиқлик техникаси

Ushbu kitob "Issiqlik texnikasi" fanidan ma'ruzalar matni bo'lib, O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan. Unda issiqlik texnikasi, termodinamika, ichki yonuv dvigatellari va boshqa issiqlik bilan bog'liq jarayonlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Texnik termodinamikaning asosiy tushunchalari va qonunlari: Termodinamik tizimlar, holat ko'rsatkichlari, issiqlik va ish, termodinamikaning birinchi va ikkinchi qonunlari, entalpiya, entropiya va termodinamik jarayonlar tushuntirilgan.
Ideal gazlar va gaz aralashmalari: Ideal gaz qonunlari, gaz aralashmalarining tarkibi, xossalari, molekulyar massani hisoblash va termodinamik ko'rsatkichlari ko'rib chiqiladi.
Issiqlik sig'imi: Massali, hajmli va molyar issiqlik sig'imlari, o'zgarmas hajm va bosimdagi issiqlik sig'imlari, o'rtacha va haqiqiy issiqlik sig'imlari haqida ma'lumotlar berilgan.
Termodinamikaning birinchi qonuni: Termodinamikaning birinchi qonunining mohiyati, analitik ifodasi, ichki energiya, entalpiya, termodinamik jarayonlarda ish va issiqlikni aniqlash usullari tushuntirilgan.
Termodinamikaning ikkinchi qonuni: Termodinamikaning ikkinchi qonunining mohiyati va ta'rifi, issiqlik mashinalarining termodinamik sikllari, to'g'ri va teskari sikllar, Karno sikli va uning xususiyatlari ko'rib chiqilgan.
Termodinamik jarayonlar: Asosiy termodinamik jarayonlar: izoxorik, izobarik, izotermik va adiabatik jarayonlar, ularning xususiyatlari, PV va TS diagrammalarda tasvirlanishi va analitik ifodalari keltirilgan.
Gaz va bug'larning oqimi: Oqimning tenglamasi, tezligi, sarfi, kritik ko'rsatkichlar, Laval soplo va supero'tkazuvchanlik haqida ma'lumotlar berilgan.
Porshenli ichki yonuv dvigatellari (IYD): Porshenli IYDlarining ishlash prinsipi, issiqlik berish usullari bo'yicha sikllar va ularning termodinamik tahlili keltirilgan.
Gaz turbinalari: Gaz turbinalarining tuzilishi, ishlash prinsipi, sikllar va termik tejamkorligini oshirish usullari ko'rsatilgan.
Kompressorlar: Kompressorlarning tasnifi, ishlash prinsipi, indikator diagrammasi, adiabatik, izotermik va politropik siqish jarayonlari, ko'p bosqichli siqish va ularning termodinamik tahlili berilgan.
Sovutish qurilmalari: Sovutish qurilmalarining tasnifi, ishchi jismlari, sovutish koeffitsienti, havoli va bug' kompressorli sovutish qurilmalarining sikllari haqida ma'lumotlar mavjud.
Issiqlik almashinish: Issiqlik almashinish nazariyasi, issiqlik o'tkazuvchanlik, konveksiya, nurlanish, murakkab issiqlik almashinish, issiqlik uzatish koeffitsienti, issiqlik izolatsiyasi va ularni qo'llash sohalari ko'rib chiqiladi.
Yoqilg'i va yonish asoslari: Yoqilg'ilarning tasnifi, elementar tarkibi, yonish issiqligi, havo ortiqlik koeffitsienti, yonish mahsulotlari va energiyaning ekologik muammolari yoritilgan.