Paskal tilida dasturlash bo‟yicha amaliy va laboratoriya mashg‟ulotlari uchun uslubiy qo‟llanma

Ushbu qo'llanma Paskal dasturlash tilini o'rganuvchilar uchun mo'ljallangan bo'lib, tilning asosiy tushunchalari, sintaksisi va amaliy qo'llanilishini qamrab oladi. Qo'llanma talabalarga dasturlash bo'yicha amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga yordam beradi va laboratoriya mashg'ulotlarida foydalanish uchun mo'ljallangan. Unda turli mavzularga oid nazariy ma'lumotlar, amaliy topshiriqlar va ularni bajarish bo'yicha ko'rsatmalar keltirilgan.

Asosiy mavzular

  • Ma'lumotlarning standart turlari: Ushbu mavzu butun, haqiqiy, belgili va mantiqiy ma'lumot turlarini, ularning xususiyatlarini va ular ustida bajariladigan amallarni o'rganadi. Shuningdek, standart funksiyalar va ifodalarni hisoblash masalalari ham ko'rib chiqiladi.
  • Murakkab operatorlar: Shartli operatorlar (if-then-else), takrorlash operatorlari (for, while, repeat-until) va tarkibli operatorlar (begin-end) batafsil tahlil qilinadi. Ularning dasturlarda qo'llanilishi misollar bilan tushuntiriladi.
  • Sanoqli va skalyar turlar: Sanoqli va chegaralangan turlar, ularning tavsifi va qo'llanilishi, shuningdek, tanlov operatori (case) ko'rib chiqiladi. Ushbu turlar dasturning ko'rinishini yaxshilash va xatoliklarni kamaytirish imkonini beradi.
  • Massivlar turi: Massivlar, ularning tavsifi, turlari, elementlar bilan ishlash usullari, kiritish va chiqarish amallari, yig'ilgan massivlar va belgili massivlar batafsil o'rganiladi.
  • Aralash tur. Birlashtiruvchi operator: Yozuvlar (record) va ularning tuzilishi, yozuv elementlariga murojaat qilish, birlashtirish operatori (with) yordamida yozuvlar bilan ishlash usullari ko'rsatiladi.
  • Protsedura va funksiyalar: Protsedura va funksiyalar, ularning tavsifi, parametrlari, lokal va global o'zgaruvchilar, funksiyalardan foydalanish, rekursiya tushunchalari batafsil bayon etiladi.
  • To'plamlar turi: To'plamlar, to'plamlar ustida amallar (birlashma, kesishma, ayirma), to'plamlarni solishtirish, to'plam elementini tekshirish kabi amallar ko'rib chiqiladi.
  • Fayllar turi: Fayllar, fayl turlari, fayllar bilan ishlash protseduralari (assign, reset, rewrite, read, write, close), vaqtinchalik fayllar va tashqi fayllar bilan ishlash usullari tushuntiriladi.