Оив-инфекцияси ва умумий амалиёт врачи
Ushbu qo'llanma OIV infeksiyasi haqida ma'lumot beradi. Kasallikning epidemiologiyasi, etiologiyasi, patogenezi, yuqish yo'llari, klinik kechishi va davolash tamoyillari haqida so'z boradi. OIVga chalingan bemorlarga maslahat berish, aholining moyil guruhlariga yordam ko'rsatish usullari ko'rsatilgan. Kattalar va bolalardagi asosiy tasniflar keltirilgan. Infektsiyaning oldini olish va onadan bolaga yuqishning oldini olishga alohida e'tibor qaratiladi.
Asosiy mavzular
- OIV-infeksiyasi tarixi, etiologiyasi va epidemiologiyasi: OITSning tarixi, OIVning kelib chiqishi, dunyo bo'ylab tarqalishi, xavf guruhlari va O'zbekistondagi holat haqida ma'lumotlar berilgan.
- OIV infeksiyasining yuqish yo'llari: Jinsiy aloqa, parenteral yo'l (qon orqali), vertikal yo'l (onadan bolaga) orqali yuqish mexanizmlari tushuntirilgan.
- OIV-infeksiyasining bosqichlari: Klinik bosqichlar (I-IV), o'tkir isitma davri, simptomsiz davr, OITSga o'tish davri va terminal davr kabi bosqichlar tavsiflangan.
- OIV-infeksiyasini laboratoriya tashxislash: IFA, ekspress testlar, Immunoblot, Polimeraza zanjirli reaktsiyasi (PZR), CD4+ limfotsitlar sonini aniqlash kabi laboratoriya usullari haqida ma'lumot berilgan.
- OIV-infeksiyasini davolash tamoyillari: Antiretrovirus terapiya (ART), opportunistik kasalliklar profilaktikasi, simptomatik terapiya va ijtimoiy-ruhiy ko'mak haqida tushunchalar berilgan.
- Homiladorlik davrida OIV-infeksiyasi: Homilador ayollarni davolash tamoyillari, vertikal yuqishning oldini olish choralari va tug'ruq usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- OIV profilaktikasi: Sog'lom turmush tarzini targ'ib qilish, aholining xabardorligini oshirish, xavf guruhlari bilan ishlash va tibbiyot xodimlari uchun postekspozitsion profilaktika haqida ma'lumotlar berilgan.
- OIV-infektsiyalangan shaxslarga nisbatan stigmani kamaytirish: STigma va kamsitishning ta'siri, sabablari va ularni kamaytirish choralari muhokama qilinadi.