Eroziyaga uchragan tipik bo’z tuproqlarda mineral o’g’itlarni tabaqalashtirib qo’llashni g’o’za hosili va sifatiga ta’siri

Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasida paxta yetishtirishning dolzarb masalalariga bagʻishlangan boʻlib, sugʻorish eroziyasi natijasida yaroqsiz holga kelgan yerlarda mineral oʻgʻitlardan foydalanishning ilmiy asoslarini ishlab chiqishga qaratilgan. Kitobda Samarqand viloyati sharoitida oʻtkazilgan tadqiqotlar natijalari asosida gʻoʻza hosildorligi va sifatiga mineral oʻgʻitlarning taʼsiri, tuproq unumdorligini oshirish yoʻllari va irrigatsiya eroziyasining salbiy oqibatlarini kamaytirish choralari koʻrib chiqilgan.

Asosiy mavzular

• Sug'orish eroziyasining paxta hosildorligiga ta'siri: Eroziyaga uchragan yerlarda tuproq unumdorligining kamayishi, oʻsimliklarning oʻsishi va rivojlanishiga salbiy taʼsiri, hosildorlikning pasayishi.
• Mineral o'g'itlarning tabaqalashtirilgan qo'llanilishi: Eroziyaga uchragan yerlarda mineral oʻgʻitlardan foydalanishning ilmiy asoslari, oʻgʻitlarni tabaqalashtirib qoʻllash usullari va ularning samaradorligi.
• Tuproq tarkibidagi o'zgarishlar: Eroziya taʼsirida tuproq tarkibidagi nitratli azot, fosfor va kaliyning dinamikasi, mineral oʻgʻitlarning ularga taʼsiri.
• G'o'zaning o'sishi va rivojlanishi: Mineral oʻgʻitlarning gʻoʻzaning oʻsishi, shoxlanishi, gullashi va koʻsaklashiga taʼsiri, oʻsimlikning rivojlanish davrlari va quruq moddalarning toʻplanishi.
• Paxta tolasi sifati: Mineral oʻgʻitlarning paxta tolasining sifati (tola chiqishi, uzunligi, mustahkamligi) koʻrsatkichlariga taʼsiri.
• Iqtisodiy samaradorlik: Eroziyaga uchragan yerlarda paxta yetishtirishda qoʻllanilgan mineral oʻgʻitlarning iqtisodiy samaradorligi, xarajatlar va daromadlarni hisoblash.